ANTONI CIESZYŃSKI
Lekarz i naukowiec, jeden z pionierów profesjonalnej stomatologii w skali globalnej, światowy autorytet w dziedzinie rentgenologii stomatologicznej, autor setek artykułów prasie specjalistycznej.
Ur. 31.05.1882 w Oleśnicy na Dolnym Śląsku – zm. 4.07.1941 we Lwowie.
Przychodzi na świat jako Witold Marceli Antoni w polskiej rodzinie Tomasza i Emilii Cieszyńskich. Uczy się w gimnazjach – najpierw w Poznaniu, następnie w Bydgoszczy. Medycynę i stomatologię studiuje w Berlinie i Monachium. Zakłada Klub Towarzystwa Studentów Polaków. W roku 1905 odbiera dyplom lekarza, sześć lat później zaś – summa cum laude – doktorat.
LWÓW
W 1913 roku, już jako profesor nadzwyczajny, kieruje Ambulatorium Dentystycznym Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Lwowskiego. Rok później zmodernizowana placówka zostaje Instytutem Dentystycznym (od roku 1930 – Kliniką Stomatologiczną).
Podczas dramatycznych wydarzeń lat 1914 i 1918 we Lwowie, organizuje polską służbę sanitarną, tworzy punkty opatrunkowe. Sam udaje się do Tarnowa, następnie do Wiednia. W konsekwencji tutaj właśnie organizuje pomoc dla uchodźców.
CZECHOSŁOWACJA
Tuż przed II wojną światową prowadzi akcję pomocy czechosłowackim lekarzom pochodzenia żydowskiego, już wówczas represjonowanym przez Niemców. W 1938 publicznie wyraża swój protest przeciw udziałowi Polski w rozbiorze Czechosłowacji.
DOROBEK NAUKOWY
Dzięki pionierskim pracom Cieszyńskiego w zakresie rentgenologii diagnostyka stomatologiczna wchodzi na zupełnie nowy poziom. Od teraz można wykonać zdjęcia rentgenowskie, na których zęby mają rzeczywisty rozmiar (zasada izomerii, Cieszyński, 1907). Polski badacz tworzy również pierwszy w świecie atlas radiologii stomatologicznej. Opracowuje technikę wykonywania zdjęć RTG zarówno wewnątrzustnych jak i zewnątrzustnych. Co więcej – ma na koncie dziesiątki drobnych udoskonaleń procesu diagnostycznego, m.in.: kasetę do zdjęć stereoskopowych, miarkę do bezpośredniego odczytywania odległości filmu od ogniska, “czapkę” z tabliczką ułatwiającą ustawienie promienia głównego do zdjęć typowych czaszki.
Federation Dentaire Internationale w roku 1936 odznacza Antoniego Cieszyńskiego złotym medalem i dyplomem nagrody im. W.O. Millera “za pionierskie zasługi dla światowej stomatologii”.
Jest członkiem honorowym Towarzystw Stomatologicznych w Waszyngtonie, Buenos Aires, Pradze i Wiedniu, wykłada, redaguje własne czasopismo „Dentystyka Polska”, pisze podręcznik radiologii stomatologicznej i ok. 375 prac stomatologicznych, publikowanych w kilkudziesięciu krajach świata.
Niestety, 14 lipca 1941, Niemcy rozstrzeliwują 26 polskich profesorów wyższych uczelni lwowskich. Bez sądu, za narodowość i wykształcenie. Wśród nich Antoniego Cieszyńskiego. Aresztowany profesor mówi świetnie po niemiecku, zwraca tym uwagę oprawców, Cieszyński jednak jednoznacznie stwierdza wówczas: “jestem, i zawsze byłem, Polakiem”. Wkrótce zostaje zamordowany.
Korzystano z: B.Sz. Prof. Antoni Cieszyński – twórca polskiej stomatologii w serwisie dentonet.pl, dr n. med. Magdalena Mazurak, Historia i medycyna. Cieszyńscy na łamach gazetalekarska.pl
Foto: Antoni Cieszyński – na zdjeciu pierwszy z lewej, 1928, domena publiczna
