STANISŁAW ZUBER
Geolog, specjalista geologii surowcowej Albanii, Azerbejdżanu i Włoch, w szczególności albańskich złóż ropy naftowej.
Ur. 14.11.1883 we Lwowie – zm. śmiercią tragiczną 18.10.1947 w Tiranie.
POCZĄTKI – AZERBEJDŻAN
Stanisław Zuber jest synem geologa Rudolfa Zubera. Studiuje we Lwowie i Krakowie i jeszcze jako student publikuje pierwszą pracę naukową. W roku 1915 zostaje wywieziony w głąb Rosji. Osiedla się w Baku, gdzie dzięki wpływom ojca zatrudnia się jako geolog w polskiej firmie naftowej. W rezultacie przez kolejnych osiem lat poszukuje złóż ropy naftowej na Kaukazie oraz pod dnem morza.
WŁOCHY
Uczestniczy w międzynarodowych zjazdach geologów wygłaszając odczyty referujące wyniki autorskich badań. Wkrótce Włosi zatrudniają Zubera przy prowadzenia prac poszukiwawczych w Albanii, we Włoszech i Czarnogórze. Prowadzi badania geologiczne we Włoszech, w centralnej i południowej części półwyspu, a także na Sycylii i w okolicach Neapolu. Obejmuje stanowisko głównego geologa spółki AIPA (Azienda Italiana Petroli Albania) z siedzibą w miejscowości Kuçova. Również dzięki jego wysiłkom Albania ma obecnie dwa centra przemysłu naftowego, czyli Kuçovę właśnie oraz Patos.
ALBANIA
Po roku 1935 osiedla się w Albanii na stałe i poświęca badaniu występowania ropy naftowej, gazu ziemnego, asfaltu naturalnego, minerałów rudonośnych i wody pitnej. Bada stratygrafię i tektonikę trzeciorzędu. Opracowuje także mapy Albanii: tektoniczną, geologiczną i mapę minerałów.
Publikuje liczne relacje i sprawozdania, opracowuje także setki przekrojów i map geologicznych i dziesiątki specjalistycznych artykułów w branżowych czasopismach całego świata.
W 1946 roku przedstawia raport na temat złóż rud metali w Albanii wschodniej i północno-wschodniej. Wyznacza w nim lokalizację kopalń, które zostają uruchomione w kolejnych dekadach.
W czerwcu 1947 roku komunistyczne władze aresztują go i oskarżają o kolaborację, sabotaż i szpiegostwo, poddają torturom w celu wymuszenia zeznań. Skutkiem tego, w październiku roku 1947, Stanisław Zuber umiera. Fakt zamordowania go w tirańskim więzieniu ujawniono w Albanii dopiero w roku 1991.
Polski geolog został uhonorowany włoskim Krzyżem Komandorskim Orderu Korony, a w roku 1992 pośmiertnie odznaczony albańskim Medalem „Męczennikowi za Demokrację” („Martir i Demokracisë”). W roku 2011 w Kuçovej uroczyście odsłonięto popiersie Stanisława Zubera.
Korzystano z: Arqile Teta „Profesor Stanisław Zuber wybitna postać geologii”. Vivat Akademia, Periodyk Akademii Górniczo-Hutniczej dla Absolwentów AGH, nr 1, 2008
