WACŁAW SZYBALSKI
Jeden z pionierów biotechnologii, genetyk, wieloletni profesor Uniwersytetu Wisconsin.
Ur. 9.09.1921 we Lwowie – zm. 16.12.2020 w Madison w USA.
LWÓW
Przychodzi na świat w rodzinie szlacheckiej, dzięki temu od dziecka ma kontakt z lwowską inteligencją. Studia rozpoczyna w czasie okupacji sowieckiej na Wydziale Chemicznym Politechniki Lwowskiej. Podczas niemieckiej okupacji pracuje w Instytucie Badań Nad Tyfusem Plamistym i Wirusami prof. Rudolfa Weigla, jako kierownik grupy karmicieli.
GDAŃSK
Zaraz po wojnie opuszcza Lwów i trafia do Gdańska, by jednocześnie pracować na Politechnice Gdańskiej, w Urzędzie Wojewódzkim, w Inspektoracie Standaryzacji i w Izbie Przemysłowo-Handlowej. Ponadto – organizuje Katedrę Technologii Środków Spożywczych Politechniki Gdańskiej.
PRZEZ KOPENHAGĘ DO USA
W 1949 roku otrzymuje tytuł doktora nauk chemicznych i wyjeżdża do Kopenhagi, gdzie zajmuje się genetyką drożdży. Od 1951 roku mieszka w Stanach Zjednoczonych. W latach 1951-55 pracuje w laboratorium pod Cold Spring Harbor, następnie w Instytucie Mikrobiologii Uniwersytetu w New Brunswick, a od 1960 do 2003 roku jest profesorem na Uniwersytecie Wisconsin w Madison.
Do osiągnięć Szybalskiego należy stworzenie szeregu oryginalnych technik badawczych, m.in. metod wirowania i rozdzielania kwasów nukleinowych w chlorku i siarczanie cezu, elektronowo-mikroskopowego badania tzw. „heterodupleksów” w mapowaniu DNA, a także opracowanie zasad wykrywania mutagenności związków chemicznych na bakteriach. Jego badania pozwalają na opracowanie rewolucyjnych metod wprowadzania materiału genetycznego do komórek ludzkich, co wcześniej uważane jest za niemożliwe.
Badania nad bakteriofagiem lambda przynoszą profesorowi światowy rozgłos, powodują przełom w biologii molekularnej. Szybalski odkrywa, że informacja genetyczna zawarta w DNA wirusa bakteryjnego czytana jest w specyficzny sposób z obu nici DNA. Po raz pierwszy udaje się wykazać transkrypcyjną kontrolę organizmu.
Ma w dorobku ogółem ponad 360 publikacji z zakresu mikrobiologii, genetyki ogólnej, mutagenezy oraz biologii molekularnej. Jest członkiem PAN, honorowym członkiem Włoskiego Towarzystwa Biologii Doświadczalnej i Polskiego Towarzystwa Mikrobiologicznego, laureatem Medalu Hilldale Uniwersytetu Wisconsin, Złotego Medalu Grzegorza Mendla oraz Casimir Funk Natural Science Award z 2003 roku. Jest także założycielem i redaktorem naczelnym międzynarodowego czasopisma naukowego GENE.
Korzystano m.in. z: fpws.pl, biotechnologia.pl
