JERZY PNIEWSKI
Fizyk eksperymentator zajmujący się głównie fizyką jądra atomowego i cząstek elementarnych, współodkrywca pierwszego hiperjądra i stanów izomerycznych hiperjąder. Nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki.
Ur. 1.06.1913 w Płocku – zm. 16.06.1989 w Warszawie.
POCZĄTKI
Po ukończeniu płockiego gimnazjum podejmuje studia na kierunku matematyki i fizyki na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1935 roku pełni funkcję asystenta Stefana Pieńkowskiego w Zakładzie Fizyki Doświadczalnej UW.
Do wybuchu II wojny światowej zajmuje się optyką molekularną, a podczas okupacji uczy na tajnych kompletach. Po wojnie prowadzi eksperymenty z zakresu fizyki jądra atomowego i cząstek elementarnych.
POWOJNIE
W 1952 roku, wraz z Marianem Danyszem, odkrywa pierwsze hiperjądro, a dziesięć lat później także stany izomeryczne hiperjąder. Ma też udział w odkryciu pierwszego podwójnego hiperjądra, a także jest inicjatorem prac w dziedzinie spektroskopii hiperjądrowej. Odkrycia te stanowią przełom w karierze Pniewskiego i prowadzą do nominacji do Nagrody Nobla.
W latach 1953-1958, a także 1962-1975, jest dyrektorem Instytutu Fizyki Doświadczalnej UW, a od 1975 do 1981 roku dziekanem Wydziału Fizyki tegoż uniwersytetu. W 1958 roku zostaje kierownikiem Warszawskiego Oddziału Zakładu Fizyki Wielkich Energii Instytutu Badań Jądrowych, a kilka lat później kierownikiem Katedry Fizyki Cząstek Elementarnych.
Od 1961 roku jest członkiem Polskiej Akademii Nauk, w której w latach 1975-1981 pełni funkcję przewodniczącego Komitetu Fizyki. Jerzy Pniewski jest też członkiem Akademii Nauk w Heidelbergu oraz honorowym członkiem Towarzystwa Naukowego Płockiego.
UZNANIE W ŚRODOWISKU
Jest uznawany za autorytet moralny w środowisku polskich fizyków. W konsekwencji w 1968 roku na prośbę studentów wygłasza przemówienie karcące stanowisko ówczesnego rektora uniwersytetu w sprawie represji politycznych wobec studentów. Co więcej – w 1981 roku podczas strajku studenckiego codziennie rano przywozi strajkującym świeże bułeczki.
Prof. Pniewski przyjmuje doktorat honoris causa uniwersytetów w Lyonie i Heidelbergu oraz Nagrodę Jurzykowskiego.
Z jego inicjatywy w Warszawie powstaje akcelerator ciężkich jonów. Dzięki temu zawiązuje się współpraca polskich fizyków z CERN-em.
Jerzy Pniewski umiera 16 czerwca 1989 roku w Warszawie. Zostaje pochowany na Powązkach.
Korzystano m.in. z: fuw.edu.pl, forumakademickie.pl
