Kazimierz Kuratowsk, commons.wikimedia.org, 1959, domena publicznai
Kazimierz Kuratowsk, commons.wikimedia.org, 1959, domena publiczna

KAZIMIERZ KURATOWSKI

Matematyk, pedagog, członek wielu zagranicznych akademii nauk, doctor honoris causa kilku europejskich uniwersytetów.

Ur. 2.02.1896 w Warszawie – zm. 18.06.1980, również w Warszawie.

POCZĄTKI

W roku 1913 zdaje maturę w warszawskim Gimnazjum Filologicznym Chrzanowskiego. Studiuje następnie przez rok na Wydziale Inżynierii Uniwersytetu w Glasgow, po czym wraca do Warszawy i kończy studia matematyczne na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym. Wśród mistrzów Kuratowskiego wymienić należy bez wątpienia: topologów – Zygmunta Janiszewskiego i Stefana Mazurkiewicza, Wacława Sierpińskiego oraz logika Jana Łukasiewicza. W roku 1921 pisze pracę doktorską poświęcając ją właśnie topologii.

LWÓW I WARSZAWA

Obejmuje katedrę na Wydziale Ogólnym Politechniki Lwowskiej, spędza tu siedem kolejnych, wyjątkowo owocnych lat. W roku 1934 prowadzi już katedrę matematyki na Uniwersytecie Warszawskim. Profesorem tej uczelni będzie przez następnych 30 lat.

Matematycy lwowscy, 1930, Stefan Banach przy numerze 2, Lwowscy matematycy AD 1930 Fotografia pochodzi z książki Kazimierza Kuratowskiego "Pół wieku matematyki polskiej 1920-1970" wydanej przez Książkę i Wiedzę w 1973 r. , domena publiczna
Matematycy lwowscy, 1930, Kazimierz Kuratowski przy numerze 4, Stefan Banach – nr 2, Stanisław Ulam – nr 10, Fotografia pochodzi z książki Kazimierza Kuratowskiego „Pół wieku matematyki polskiej 1920-1970” wydanej przez Książkę i Wiedzę w 1973 r., domena publiczna

W czasie kilkudziesięcioletniej kariery naukowej rozwiązuje kilka ważnych problemów współczesnej matematyki (na przykład problem Łuzina o złożoności deskryptywnej powierzchni Lebesgue’a). Dzięki swoim pracom wzbogaca kilka działów topologii, w szczególności deskryptywną teorię mnogości i teorię wymiaru.

Podczas okupacji nie opuszcza Polski, od maja 1943 roku do wybuchu powstania ukrywa się pod przybranym nazwiskiem. Wykłada w tym czasie na tajnym uniwersytecie, współpracuje również z AK.

Od lewej do prawej, z tyłu: Prof. [Marion E.] Stark [(Wellesley)], Frau Wiener, Prof. [Dorothy] Weeks [(Chambersburg)], Prof. David [S.] Morse [(Schenectady)], Frau Adams, z przodu: Dr. [Rózsa] Politzer [(Budapest)], Prof. [Frances] Harshbarger [(Istambul)], D. L. Mordell, Prof. [B.] Knaster [(Warschau)], Prof. [Casimir] Kuratowski [(Warschau)], Dr. Ganguillet, at the International Congress of Mathematicians, Zürich 1932,domena publiczna
Od lewej do prawej, z tyłu: Prof. Stark [(Wellesley)], Frau Wiener, Prof. Weeks [(Chambersburg)], Prof. Morse [(Schenectady)], Frau Adams, z przodu: Dr. Politzer [(Budapest)], Prof. Harshbarger [(Istambul)], D. L. Mordell, Prof. Knaster [(Warschau)], Prof. Kuratowski [(Warschau)], Dr. Ganguillet na Międzynarodowym Kongresie Matematycznym, Zürich 1932, domena publiczna
W latach 1946-53 przewodzi Polskiemu Towarzystwu Matematycznemu. Powołuje do życia Państwowy Instytut Matematyczny, jest jego dyrektorem od roku 1949 do 1967.

ZAGRANICA

W latach 1963-1966 jest wiceprezesem Międzynarodowej Unii Matematycznej. Co więcej – jest członkiem Węgierskiej Akademii Nauk, Akademii Nauk ZSRR, Royal Society of Edinburgh, Włoskiej Akademii Nauk i Sztuk w Palermo, Austriackiej Akademii Nauk, Akademii Nauk NRD w Berlinie, Rzymskiej Akademii dei Lincei oraz Argentyńskiej Akademii Nauk. Otrzymuje doktoraty honoris causa uniwersytetów w Pradze, Glasgow, Wrocławiu i Paryżu.

Tylko po wojnie Kuratowski ogłasza ponad 60 prac naukowych. Pisze dwa wielokrotnie wznawiane i tłumaczone na języki obce podręczniki: Rachunek różniczkowy i całkowy oraz Wstęp do teorii mnogości i topologii. Wydaje również monografię Teoria mnogości (wraz z A. Mostowskim), tłumaczoną później na angielski i rosyjski. Opus magnum Kuratowskiego to bez wątpienia monografia Topologie, wydana w roku 1950, w kolejnych edycjach uzupełniana przez autora, aż do nadania jej ostatecznego kształtu w wersji angielskiej z roku 1968.

W uznaniu zasług polskiego matematyka jedna z planetoid (26205) tzw. pasa głównego otrzymuje nazwę Kuratowski.

Korzystano m.in. z: leksykon.ptm.mimuw.edu.pl, a także bardzo ciekawego tekstu Ryszarda Engelkinga „Wspomnienia o profesorze Kazimierzu Kuratowskim„

POWIĄZANE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA