JANINA KATZ
Pisarka i poetka tworząca głównie po duńsku, tłumaczka literatury polskiej na język duński.
Ur. 2.03.1939 w Krakowie – zm. 18.10. 2013 w Kopenhadze.
POLSKA
Janina przychodzi na świat w Krakowie tragicznego roku 1939 w żydowskiej rodzinie Loli Katz z domu Knoll i Tobiasza Katza. Jako trzylatka trafia wraz z rodziną do hitlerowskiego obozu pracy w Bieżanowie. Niemcy mordują tu jej ojca w roku 1943. Janina trafia do polskiej rodziny Marii i Stefana Kapłańskich w podkrakowskich Dobczycach, a państwo Kapłańscy ukrywają dziecko do końca wojny. Matka Janiny po dramatycznych przeżyciach w obozach Płaszów, Auschwitz, Buchenwald i Bergen-Belsen, pieszo, przez Czechosłowację, dociera do Dobczyc i odnajduje tu córkę żywą i zdrową. Po latach Janina studiuje polonistykę i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim, później pracuje jako asystent na wydziale Socjologii i Filologii Polskiej UJ.
DANIA
W latach sześćdziesiątych pisze dla Miesięcznika Literackiego, Twórczości, Współczesności i Życia Literackiego. W 1969 po tragicznej w skutkach antysemickiej nagonce będącej następstwem wydarzeń marcowych, trzydziestoletnia wówczas Janina i jej matka decydują się na emigrację. Ostatecznie, przez Francję i Niemcy, Janina Katz trafia do Danii. Od tej chwili mieszka w Kopenhadze. Na emigracji współpracuje z kilkoma gazetami wydawanymi po polsku, m.in. paryską Kulturą (ponad 70 artykułów), Pulsem, Odrą i Radiem Wolna Europa.
Od 1975 roku używa podwójnego nazwiska Katz-Hewetson.
Janina Katz wydaje w Danii trzynaście tomików wierszy, pięć powieści, dwa tomy opowiadań oraz książkę dla dzieci.
W roku 1993 autobiograficzne „Moje życie barbarzyńcy” otrzymuje nagrodę Państwowego Funduszu Sztuki w Danii dla najlepszej duńskiej powieści roku. Co więcej – taki sam zaszczyt spotyka pisarkę w roku 2001 dzięki “Opowieściom dla Abrama”.
W 1996 otrzymuje doroczną nagrodę Duńskiej Akademii Literatury za całokształt twórczości, czyli Beatrice-prisen. Jest także laureatką nagrody Duńskiego Związku Pisarzy za “wkład w porozumienie między narodami oraz innych literackich nagród przyznawanych w Danii i za granicą”.
Za działalność translatorską odbiera nagrodę paryskiej Kultury, a w 1997 odznakę honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej przyznawaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za „szczególne osiągnięcia w upowszechnianiu kultury polskiej za granicą”.
W 2009 roku otrzymuje nagrodę literacką Odry za powieść “Pucka” i tomik wierszy “Pisane po polsku”. W roku 2011 jest nominowana do Nagrody Literackiej Rady Nordyckiej 2012 za ten właśnie tomik, czyli “Skrevet på polsk”.
BIBLIOGRAFIA
Za wikipedią cytujemy bibliografię autorki:
- Min moders datter 1991
- I mit drømmeland 1993
- Mit liv som barbar, powieść 1993
- Heltens tykke kone og andre historier, opowiadania1994
- Scener fra det virkelige liv 1995
- Putska, powieść 1997
- Den glade jødinde og andre historier, opowiadania 1998
- Varme steder 1999
- Fortællinger til Abram, powieść 2001
- Mit liv som syfiluter, lit. dziecięca 2001
- Det syvende barn, 2002
- Landskabet det blev væk, 2004
- Drengen fra dengang, powieść 2005
- Min spaltede tunge, 2006
- Længsel på bestilling, powieść 2009
- Tilbage til æblerne 2010
- Skrevet på polsk 2011
- Endnu ikke allerede 2013
Janina Katz jest pochowana na cmentarzu żydowskim w Kopenhadze. Natomiast na cmentarzu żydowskim przy ul. Miodowej na krakowskim Kazimierzu znajdziemy ufundowaną przez pisarkę tablicę poświęconą Marii i Stefanowi Kapłańskim. Na plantach przy św. Gertrudy pamięć pani Janiny przywołuje jedna z krakowskich literackich ławeczek.
Korzystano m.in. z: kulturaparyska.com, krakow.pl
