KAROL JÓZEF LIPIŃSKI
Skrzypek, kompozytor i dyrygent.
Ur. 30.10.1790 w Radzyniu Podlaskim – zm. 1861 w Urłowie koło Lwowa.
Przychodzi na świat jako syn nadwornego muzyka majątku Potockich w Radzyniu Podlaskim. Dzięki temu od najmłodszych lat to ojciec uczy go gry na skrzypcach. Kiedy Karol ma 9 lat, rodzina przenosi się do Lwowa. We Lwowie Lipiński gra – dosłownie – pierwsze skrzypce w zorganizowanej przez ojca „małej orkiestrze hrabiego Adama Starzeńskiego”.
W 1809 roku otrzymuje posadę koncertmistrza osiemnastoosobowej orkiestry Teatru Niemieckiego we Lwowie. W latach 1812-1813 organizuje koncerty symfoniczne w ogrodzie Hechta we Lwowie. Współpracuje również z Teatrem Polskim, dla którego komponuje wodewile: „Kłótnia przez zakład”, „Syrena Dniestru” i „Terefere w Tarapacie”.
Wyjeżdża do Wiednia, gdzie poznaje sławnego wówczas skrzypka – Louisa Spohra, który motywuje go do rozwijania kariery. W efekcie, po powrocie do Lwowa rezygnuje z pracy w teatrze i skupia się na grze, nauczaniu muzyki i komponowaniu.
PAGANINI
W 1817 roku wyjeżdża do Włoch z zamiarem poznania Niccolo Paganiniego. Po drodze koncertuje w Koszycach, Budapeszcie, Lublanie i Trieście. Na początku 1818 roku poznaje Paganiniego, który jest pod wrażeniem skrzypka, podobno sam nazywa go… „polskim Paganinim”. Wkrótce Lipiński daje z nim dwa koncerty, zyskując sławę i uznanie jako wirtuoza. Po powrocie do Lwowa koncertuje w Kijowie, Krzemieńcu, Kamieńcu Podolskim, Krakowie, Wrocławiu, Lipsku, Berlinie, Poznaniu i Wilnie. Koncertuje również podczas uroczystości koronacyjnych Mikołaja I w 1829 roku, dzięki czemu otrzymuje posadę pierwszego skrzypka dworu Królestwa Polskiego, a w 1831 roku – dworu carskiego.
W 1834 roku po raz drugi spotyka się na koncertach z Paganinim. Po wiedeńskich koncertach otrzymuje tytuł obywatela honorowego tego miasta.
W II połowie lat 30. wyrusza w trasę po Europie zachodniej. Daje wówczas kilka koncertów w Niemczech, Londynie, Manchesterze i Paryżu, gdzie poznaje Chopina, z którym popada w konflikt. Muzycy spierają się na temat występów dla polskiej emigracji, których Lipiński unika.
DREZNO
W 1839 roku trafia do Drezna, gdzie przez kolejne 20 lat pełni funkcję nadwornego kapelmistrza dworu saskiego oraz koncertmistrza orkiestry operowej. Współpracuje wówczas z najwybitniejszymi muzykami: Franzem Listem, Hectorem Berliozem, Richardem Wagnerem, Robertem Schumannem. Za pracę dla dworu zostaje nagrodzony rycerskim orderem księcia Alberta.
W 1840 roku umiera Paganini, który przed śmiercią zapisuje osiem swoich najlepszych skrzypiec ośmiu najwybitniejszym skrzypkom Europy. Lipiński otrzymuje jedne z nich – skrzypce Amatiego.
Przez lata zajmuje się także działalnością dydaktyczną, a do jego uczniów należą Henryk Wieniawski i Józef Joachim.
W 1861 roku przechodzi na emeryturę, następnie osiada w majątku Urłów koło Lwowa. Zakłada szkołę gry na skrzypcach dla dzieci chłopskich, szybko jednak podupada na zdrowiu i nie jest w stanie jej rozwijać. Umiera na zaawansowaną astmę 16 grudnia tego roku właśnie w Urłowie.
Korzystano m.in. z: slownik-biograficzny.uph.edu.pl, tos.art.pl
