Bernard Zauderer, Foto: Краљевина Срба, Хрвата и Словенаца: алманах, Tomy 1-3.
Bernard Zauderer, Foto: Краљевина Срба, Хрвата и Словенаца: алманах, Tomy 1-3.

BERNARD ZAUDERER

Lekarz i badacz bośniackiego folkloru, honorowy obywatel Travnika.

Ur. 21.08.1851 w Nowym Sączu – zm. 29.01.1928 w Travniku (Bośnia).

Przychodzi na świat w żydowskiej rodzinie w Nowym Sączu w 1951 roku jako syn lekarza Jacoba Zauderera. Studiuje medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Wśród jego profesorów znajdują się m.in. wybitny okulista Lucjan Ryder oraz patolog Edward Korczyński.

Po dwóch latach od ukończenia studiów zostaje skierowany do Bośni wraz z armią austro-węgierską jako lekarz wojskowy. Od 1882 roku przebywa w mieście Travnik.

Zajmuje się głównie epidemiologią i chorobami zakaźnymi. Wraz z doktorem Leopoldem Glückiem, słynnym epidemiologiem i dermatologiem-wenerologiem, działa na rzecz wykrywania trądu, supresji chorób endemicznych oraz upowszechniania szczepień przeciwko chorobom zakaźnym. Wśród lokalnej ludności znany jest jako życzliwy lekarz, gotowy nieść pomoc każdemu i o każdej porze, niezależnie od wynagrodzenia.

Z inicjatywy Bernarda Zaudauera w mieście powstaje pierwszy szpital. W rezultacie, w uznaniu zasług dla rozwoju miasta, w 1920 roku polski lekarz otrzymuje tytuł honorowego obywatela Travnika. 

Za organizację i realizację pracy samarytańskiej oraz udzielanie profesjonalnej pomocy medycznej rannym podczas I wojny światowej otrzymuje również Order Czerwonego Krzyża.

W pierwszych latach po przybyciu do Bośni, wraz z żoną studiuje lokalny folklor, gromadząc bogatą kolekcję rękodzieła i tkanin. Niestety większa część zbiorów ulega zniszczeniu podczas pożaru domu lekarza.

Dr Zauderer umiera w 1928 roku, jego szczątki spoczywają na cmentarzu żydowskim w Travniku.

Korzystano m.in. z: jews.ba, Tomasz Lis, Uniwersytet Mikołaja Kopernika „Wkład Polaków w modernizację Bośni i Hercegowiny w okresie austro-węgierskim (1878–1918). Sylwetki największych Polaków w Bośni, oprac. Tomasz Lis, materiały Ambasady RP w Sarajewie.