BERNARD ZAUDERER
Lekarz i badacz bośniackiego folkloru, honorowy obywatel Travnika.
Ur. 21.08.1851 w Nowym Sączu – zm. 29.01.1928 w Travniku (Bośnia).
Przychodzi na świat w żydowskiej rodzinie w Nowym Sączu w 1951 roku jako syn lekarza Jacoba Zauderera. Studiuje medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Wśród jego profesorów znajdują się m.in. wybitny okulista Lucjan Ryder oraz patolog Edward Korczyński.
Po dwóch latach od ukończenia studiów zostaje skierowany do Bośni wraz z armią austro-węgierską jako lekarz wojskowy. Od 1882 roku przebywa w mieście Travnik.
Zajmuje się głównie epidemiologią i chorobami zakaźnymi. Wraz z doktorem Leopoldem Glückiem, słynnym epidemiologiem i dermatologiem-wenerologiem, działa na rzecz wykrywania trądu, supresji chorób endemicznych oraz upowszechniania szczepień przeciwko chorobom zakaźnym. Wśród lokalnej ludności znany jest jako życzliwy lekarz, gotowy nieść pomoc każdemu i o każdej porze, niezależnie od wynagrodzenia.
Z inicjatywy Bernarda Zaudauera w mieście powstaje pierwszy szpital. W rezultacie, w uznaniu zasług dla rozwoju miasta, w 1920 roku polski lekarz otrzymuje tytuł honorowego obywatela Travnika.
Za organizację i realizację pracy samarytańskiej oraz udzielanie profesjonalnej pomocy medycznej rannym podczas I wojny światowej otrzymuje również Order Czerwonego Krzyża.
W pierwszych latach po przybyciu do Bośni, wraz z żoną studiuje lokalny folklor, gromadząc bogatą kolekcję rękodzieła i tkanin. Niestety większa część zbiorów ulega zniszczeniu podczas pożaru domu lekarza.
Dr Zauderer umiera w 1928 roku, jego szczątki spoczywają na cmentarzu żydowskim w Travniku.
Korzystano m.in. z: jews.ba, Tomasz Lis, Uniwersytet Mikołaja Kopernika „Wkład Polaków w modernizację Bośni i Hercegowiny w okresie austro-węgierskim (1878–1918). Sylwetki największych Polaków w Bośni, oprac. Tomasz Lis, materiały Ambasady RP w Sarajewie.
