Dr ANNA TOMKOWSKA
Konserwatorka dzieł sztuki, w szczególności późnoantycznych libańskich mozaik posadzkowych.
Po raz pierwszy trafia do Libanu jako studentka Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki warszawskiej ASP. Uczestniczy wówczas w misji ratowania malowideł ściennych tysiącletnich kościołów. Kończy studia w roku 2011.
Przez kilka sezonów zajmuje się konserwacją poźnoantycznych mozaik posadzkowych. W samym Libanie nie ma wyższych uczelni kształcących konserwatorów tego typu zabytków.
Polscy konserwatorzy pojawili się w Libanie w ślad za mającymi już wcześniej renomę wśród Libańczyków polskimi archeologami z UW. Cały kraj od dekad po dziś dzień właściwie toczą czy to wojny czy inne, praktycznie nieustające, konflikty zbrojne. Szczególnie dramatyczne konsekwencje miała wojna domowa z lat 1975-1990. W efekcie takich kolei losu tych ziem i ludzi, zabytkowa tkanka kraju niszczeje lub, co wcale nierzadkie, ginie bezpowrotnie. Wojnom i konfliktom zbrojnym towarzyszą rabunki dzieł sztuki, pojawia się czarny rynek.
Zleceń na zabezpieczenie i konserwację ocalałych zabytków udziela misjom polskich archeologów i konserwatorów sztuki libański Departament Starożytności.
MOZAIKI
Anna Tomkowska pracuje między innymi nad kolekcją mozaik posadzkowych pochodzących ze zrujnowanej bazyliki w Jiyyeh, zgromadzoną w pałacu Beiteddine. Miejsce to, dawna rezydencja, jest dziś ogólnodostępnym muzeum państwowym. Nawiasem mówiąc przez lata przewodniczył mu dr Munir Atallah, który doktorat z archeologii uzyskał w Polsce.
W wywiadzie udzielonym portalowi wyborcza.pl dr Tomkowska wyjaśnia, że „mozaika to nie tylko ta dekoracja, którą podziwiamy. To są też warstwy technologiczne, których zadaniem jest odprowadzanie wody, wyrównywanie terenu i stabilizowanie powierzchni.” * Praca konserwatora polega również na zabezpieczaniu warstw na pierwszy rzut oka niewidocznych, a ważnych dla zachowania dzieła sztuki.
Mozaiki pochodzą głównie z okresu pomiędzy IV a VII wiekiem naszej ery, czyli z czasów ekspansji chrześcijaństwa na tych terenach. Wapienne elementy mają naturalne kolory i odcienie: biele, beże, kolory ziemi. Jak wyjaśnia w wyżej wspomnianej rozmowie Anna Tomkowska: „wzory na [mozaikach] łączyły elementy sztuki czysto antycznej, rzymskiej z nową ikonografią chrześcijańską, która w dużej mierze operowała znanymi w przeszłości symbolami czy przedstawieniami, ale już przypisywała im zupełnie inne znaczenie”.*
Dr Anna Tomkowska jest członkinią Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS.
Korzystano m.in. z: wyborcza.pl *, gov.pl
