JAN KUBARY
Podróżnik i etnograf, badacz Oceanii.
Ur. 13.11.1846 w Warszawie – zm. 9.10.1896 na wyspie Ponape (ob. Pohnpei, Mikronezja).
Studiuje medycynę w warszawskiej Szkole Głównej. Przed wybuchem powstania styczniowego działa w konspiracji, natomiast po wybuchu – wstępuje do oddziału na Kurpiach. Opuszcza kompanów i ucieka do Prus. Po powrocie do Polski, po załamaniu się na przesłuchaniu, zostaje agentem rosyjskiej policji. Waha się między samobójstwem, a ucieczką za granicę. Ostatecznie opuszcza Warszawę, podejmuje się dorywczych prac.
Kontaktuje się z Johanem Cesarem Godeffroyem, bogatym kupcem, będącym w posiadaniu własnej floty, założycielem muzeum i właścicielem czasopisma naukowego. Godeffroy wysyła Kubarego na wyspy Pacyfiku, konkretnie Mikronezję, żeby przywiózł dla niego okazy mające wzbogacić prywatne zbiory przedsiębiorcy.
Na Samoa Kubary uczy się preparowania okazów przyrodniczych i rozpoczyna badania. Odkrywa nieznany gatunek ptaka – gołębia wodnego. Zaczyna się interesować kulturą miejscowej ludności.
W roku 1870 Jan Kubary wyrusza na Wyspy Marshalla, gdzie opanowuje język eboński, następnie opracowuje jego słownik i gramatykę. Prawdopodobnie tam właśnie zyskuje tatuaże pokrywające całe ciało, od stóp po ramiona.
Przenosi się na wyspę Yap, gdzie pisze jej bogato ilustrowaną monografię, opisuje ponadto cztery kolejne gatunki ptaków. Następnie wypływa na Palau, spędza tu na badaniach 2,5 roku.
Kolejną wyspą odwiedzoną przez Kubarego jest Ponape. Natrafia tu na ruiny starożytnej cywilizacji. Jako pierwszy opisuje je, wykonuje ilustracje i fotografuje. Co więcej – na wyspie żeni się z wnuczką miejscowego króla. Staje się członkiem społeczności, żyje na równi z tubylcami, zasiada nawet we władzach wyspy.
Jest najwybitniejszym na świecie badaczem Mikronezji. Na Ponape staje poświęcony mu pomnik, na Nowej Gwinei nazwano jego nazwiskiem jedną z gór, a w Archipelagu Marshalla – wyspę.
Korzystano z: poznajpolske.onet.pl, „Polacy Światu” Bolesław Orłowski
Fot.: commons.wikimedia.org
