JAN CZOCHRALSKI
Metalurg, chemik, wynalazca, poeta.
Ur. 23.10.1885 w Kcyni – zm. 22.04.1953 w Poznaniu.
Kończy Seminarium Nauczycielskie w Kcyni. Wyjeżdża do Berlina, aby uczyć się chemii na własną rękę. Według anegdoty, obiecuje wtedy rodzicom, że wróci do domu dopiero kiedy zostanie sławny. Pod koniec roku 1904 zaczyna pracę w aptece doktora Herbranda w Altglienicke, gdzie zdobywa doświadczenie chemiczne, apteczne i uzyskuje szeroką wiedzę badawczą. Następnie pracuje dla koncernów chemicznych, co daje mu z kolei doświadczenie konieczne w późniejszej pracy na stanowisku kierowniczym laboratorium badania stali i żelaza. Mimo braku formalnych uprawnień do nauki, uczęszcza na wykłady chemii specjalnej na Politechnice w Charlottenburgu pod Berlinem, a także na zajęcia na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Berlińskiego. W 1910 roku otrzymuje tytuł inżyniera chemika. Wkrótce potem publikuje pierwszą pracę dotyczącą krystalografii metali. Prowadzi pionierskie badania nad zastosowaniem aluminium w elektronice, zajmuje się technologią produkcji blach, drutów i wyprasek aluminiowych.
W 1916 roku przedstawia metodę otrzymywania monokryształów półmetali, metali i ich stopów, zwaną później metodą Czochralskiego. Przynosi mu to ogromny rozgłos i uznanie. To na bazie metody Czochralskiego możliwe jest powstawanie dzisiejszych półprzewodników, a co za tym idzie smartfonów, laptopów itp.
W 1919 roku wraz z kilkoma innymi naukowcami zakłada Niemieckie Towarzystwo Metaloznawcze, którego szefem zostaje w roku 1925. Cztery lata później na prośbę prezydenta Ignacego Mościckiego wraca do kraju, gdzie obejmuje posadę profesora na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej. Otrzymuje tytuł doktora honorowego.
Pisze prace naukowe i… wiersze. Pomaga młodym naukowcom i artystom, fundując stypendia, jest mecenasem sztuki. Umiera na serce 22 kwietnia 1953 roku w Poznaniu. Spoczywa na starym cmentarzu w Kcyni.
Rok 2013 ogłoszono rokiem Jana Czochralskiego.
Korzystano z: janczochralski.com, naukawpolsce.pap.pl, foto: Jan Czochralski ok. roku 1910, commons.wikimedia.org, domena publiczna
