LEOPOLD INFELD
Fizyk teoretyk, współpracownik Borna i Einsteina, wieloletni wykładowca University of Toronto, sygnatariusz Manifestu Russela-Einsteina.
Ur. 20.08.1898 w Krakowie – zm. 15.01.1968 w Warszawie.
POCZĄTKI
Przychodzi na świat w żydowskiej rodzinie zajmującej się w Krakowie handlem skórami i przyborami szewskimi. Dzieciństwo i lata młodości spędza na Kazimierzu. *„Jeżeli czegokolwiek dokonałem w życiu w nauce, to na pewno zdolności w tym kierunku zawdzięczam ojcu. Ale, niestety, nie odziedziczyłem po nim jego pedanterii i jego zamiłowania do porządku. Wszystkie nasze kłótnie i awantury były na tym tle” – pisze we wspomnieniach. W roku 1916, po ukończeniu szkoły wydziałowej (* „Do klasy naszej chodził niejaki Feldblum, powszechnie uznawany za kretyna. Raz profesor pyta mnie z fizyki. Ponieważ przedmiot ten mnie nie interesował, nie umiałem odpowiedzieć na pytanie. Nauczyciel, zniecierpliwiony moim brakiem zrozumienia fizyki, powiedział mi: Ty tyle rozumiesz z fizyki co Feldblum. Siadaj! Często potem myślałem o tym odezwaniu się tego nauczyciela, który szereg lat później twierdził, że to on odkrył mój talent do fizyki! Nieprawda! W wieku lat jedenastu fizyka i matematyka nudziły mnie niepomiernie.”) oraz Akademii Handlowej, trafia na dwa lata do armii austro-węgierskiej.
UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI
Pomimo tego, stara się uczestniczyć w wykładach na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po zakończonej służbie podejmuje studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodnicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wyjeżdża na pół roku do Berlina, gdzie osobiście poznaje Alberta Einsteina, uczestniczy w wykładach Maksa Plancka oraz Maksa von Laue.
W 1921 roku uzyskuje doktorat na podstawie pracy dotyczącej teorii względności. Jako jedyny doktor fizyki teoretycznej w ówczesnej Polsce szuka posady na uczelniach wyższych, jednak ze względu żydowskie pochodzenie jest odrzucany. Zmusza go to do pracy w pomniejszych szkołach żydowskich w Będzinie, Koninie i Warszawie. Jak później przyznaje: jedynymi pozytywnymi wspomnieniami z tych lat są biblioteka uniwersytecka i listy od Alberta Einsteina i Josepha Winternitza.
W końcu, po ośmiu latach, dzięki wstawiennictwu profesora Stanisława Lorii, obejmuje posadę asystenta na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie później otrzymuje tytuł doktora habilitowanego.
ŚWIAT
W 1932 roku w Lipsku publikuje dwie ważne prace: jedną dotyczącą rachunku spinorowego i drugą opisującą równanie Diraca w czasoprzestrzeniach ogólnej teorii względności.
Wyjeżdża do Cambridge na stypendium Fundacji Rockefellera. Dzięki temu poznaje Maksa Borna, wraz z którym wkrótce tworzy teorię, która przejdzie do historii pod nazwą teoriielektrodynamiki Borna-Infelda.
W 1936 roku, za wstawiennictwem Einsteina, otrzymuje roczne stypendium na uniwersytecie Princeton, w konsekwencji wyjeżdża do Stanów Zjednoczonych. Po powrocie, wraz z Einsteinem pisze książkę The Evolution of Physics. The Growth of Ideas from the Early Concepts to Relativity and Quanta, która szybko staje się bestsellerem, ze względu na przystępne przedstawienie trudnych zagadnień fizycznych.
W 1938 roku Leopold Infeld zostaje profesorem fizyki na University of Toronto, gdzie pracuje nad kosmologią relatywistyczną i teorią faktoryzacji.
POWRÓT
Dwanaście lat później otrzymuje posadę profesora na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie współorganizuje Instytut Fizyki Teoretycznej. W latach 50. i 60. angażuje się w działania przeciw cenzurze, pisze artykuły, stosuje listy, uczestniczy w procesach politycznych.
W roku 1955 sygnuje, wraz z Józefem Rotblatem, Maksem Bornem, Percym W. Bridgmanem, Frederikiem Joliot-Curie, Hermannem Josephem Mullerem, Linusem Paulingiem, Cecilem F. Powellem, Hidekim Yukawą apel Einsteina i Russella skierowany do uczonych z całego świata, by zjednoczyli się w dążeniu do zrealizowania światowego pokoju przez rozbrojenie i porozumienie. Warto podkreślić, że apel – co rzadkie – przynosi wymierne efekty.
Pod koniec życia publikuje wspomnienia zatytułowane „Szkice z przeszłości” oraz „Kordian, fizyka i ja”.
Korzystano m.in. z: „Żydzi polscy – historie niezwykłe” (fragment Joanny Nalewajko-Kulikov), * „Kordian, fizyka i ja” – wspomnienia Leopolda Infelda, PIW 1967
