Zbigniew Ziembiński,1950, commons.wikimedia.org, domena publiczna
Zbigniew Ziembiński, 1950, commons.wikimedia.org, domena publiczna

ZBIGNIEW ZIEMBIŃSKI

Reżyser, aktor, twórca nowoczesnego teatru w Brazylii.

Ur. 17.03.1908 w Wieliczce – zm. 18.10.1978 w Rio de Janeiro.

POLSKA
Dzieciństwo spędza w Wieliczce. Studiuje literaturę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zaraz po ukończeniu studiów zaczyna grać w krakowskim Teatrze Słowackiego. Stąd po kilku latach przenosi się do Teatrów Miejskich w Wilnie, gdzie w 1929 roku debiutuje jako reżyser.

W tym samym roku zdaje egzamin reżyserski, zostając najmłodszym w Polsce zawodowym reżyserem uznanym przez Komisję Związku Artystów Scen Polskich.

Lata 30. spędza w Warszawie, występując w tamtejszych teatrach i grając w kilku filmach. W tym czasie zostaje członkiem Zarządu Głównego ZASP. Od 1936 roku prowadzi zajęcia z techniki aktorskiej na Wydziale Reżyserskim Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie.

W 1939 roku wyjeżdża do Bukaresztu, gdzie wraz z grupą innych aktorów organizuje Zespół Artystów Teatrów Warszawskich, który później występuje we Francji.

BRAZYLIA

Na początku lat 40. udaje się do Brazylii, gdzie początkowo występuje w przedstawieniach polskich. Szybko jednakże zostaje aktorem i reżyserem w miejscowych teatrach, głównie w Rio de Janeiro.

Brazilian National Archives, 1971, domena publiczna

Bez wątpienia przełomem w karierze Ziembińskiego, a jednocześnie – jak się wkrótce okazuje – w historii teatru brazylijskiego, jest wyreżyserowanie spektaklu „Suknia ślubna” Nelsona Rodriguesa. Sukces jest ogromny, dzięki czemu w późniejszych latach historię teatru w Brazylii wielu znawców tematu dzieli na „przed Ziembińskim” i „po Ziembińskim”. W 1949 roku zostaje reżyserem w Teatro Brasileiro de Comédia, który w następnej dekadzie zyskuje status jednego z najważniejszych teatrów kraju.

Zbigniew Ziembiński wychowuje całe pokolenia brazylijskich aktorów, reżyserów i scenografów, w rezultacie dzisiaj nazywany jest „ojcem teatru brazylijskiego”.

W połowie lat 60. odwiedza Polskę, reżyseruje kilka przedstawień w Starym Teatrze w Krakowie i Teatrze Współczesnym w Warszawie.

Zbigniew Ziembiński, rys. © MD
Zbigniew Ziembiński, rys. © MD

Umiera 18 października 1978 roku w Rio de Janeiro, a w pogrzebie uczestniczy ponad 15 tysięcy osób. Na grobie widnieje inskrypcja w języku portugalskim: „polski ojciec nowoczesnego teatru brazylijskiego”.

Korzystano m.in. z: Encyklopedia Teatru Polskiego, filmpolski.pl, culture.pl