BORYS MALKIN
Antropolog i entomolog, badacz kultur Indian Ameryki Południowej, zbieracz eksponatów dla światowych muzeów, filmowiec dokumentalista, fotograf.
Ur. 20.11.1917 w Witebsku – zm. 12 sierpnia 2009 w Warszawie.
WARSZAWA
Borys Malkin jest synem gospodyni domowej i prawnika. Pierwsze dwadzieścia lat życia spędza w Warszawie. Interesuje się entomologią. Helena Malkin, żona badacza, mówi: „młody Borys zamierzał życie przeżywać po swojemu i lekcje [w szkole] zbytnio go nie zajmowały. Nie żeby się nie uczył. On po prostu uczył się tego, co mu się podobało: przyrody, geografii, historii. I musiał być jakimś strasznym chuliganem, bo usuwano go z wielu szkół”. Po latach jako pierwszego mentora Malkin wspomina dyrektora gimnazjum żydowskiego, przyrodnika Szymona Tenenbauma.
II WOJNA ŚWIATOWA, USA
W 1938 r. rodzina wysyła Borysa do wujów mieszkających w USA. Chłopak chodzi tu na spotkania miłośników chrząszczy w Brooklyn Museum i American Museum of Natural History. Pasjonuje się antropologią.
W 1941 r. rozpoczyna studia na University of Oregon w Eugene jednocześnie na dwu kierunkach: antropologii oraz biologii. Wkrótce jednak zostaje powołany do wojska. Walczy w jednostkach obsługi naziemnej US Air Force na Pacyfiku (w Nowej Gwinei Holenderskiej, Queensland, Darwin, na wyspie Sir Graham Moore i na wyspie Luzon). W wolnych chwilach zbiera okazy pająków dla nowojorskiego American Museum of Natural History w oraz waszyngtońskiej Smithsonian Institution. Z Polski dochodzą dramatyczne wiadomości. Cała rodzina, która pozostała w Warszawie, ginie w getcie.
LATA POWOJENNE, AFRYKA, AMERYKA POŁUDNIOWA
Po wojnie studiuje antropologię na University College w Londynie, następnie archeologię krajów Bliskiego Wschodu i Europy w Institute of Archaeology w London School of Economics. Uczęszcza do Institute of African Studies. W 1948 r., dzięki funduszom otrzymanym z California Academy of Sciences w San Francisco, wyrusza do Afryki, by gromadzić okazy insektów. W Stanach Zjednoczonych kontynuuje studia uniwersyteckie w zakresie antropologii i biologii na University of Washington w Seattle. Wreszcie, w roku 1957, przyjmuje posadę wykładowcy na University of Minnesota w Minneapolis. Uczy studentów antropologii ogólnej.
Na dłuższą metę złota klatka okazuje się nie do wytrzymania. Po niespełna dwóch latach Malkin porzuca karierę naukową, by poświęcić się swej pasji podróżniczej.
W latach 1957-1994 bada ponad 40 grup etnicznych zamieszkujących tereny Brazylii, Kolumbii, Surinamu, Ekwadoru, Peru, Boliwii, Paragwaju, Panamy, Chile i Argentyny. Do wielu plemion powraca wielokrotnie, by śledzić zmiany na przestrzeni lat. Zbiera ogółem blisko 17 tysięcy przedmiotów kultury materialnej Indian Ameryki Południowej oraz niezliczone okazy entomologiczne i herpetologiczne. Dziś zbiory te można oglądać w czołowych muzeach Ameryki i Europy, w tym także Polski.
Herpetologia (z greki: herpeton, czyli „wąż”, także każde inne zwierzę pełzające) – dział zoologii badający gady i płazy.
Pozostawia po sobie ponad 40 tysięcy klisz fotograficznych, a także kilkanaście filmów dokumentalnych.
Borys Malkin zmarł w roku 2009. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie.
Korzystano z: ”Odkrywanie świata” Ryszard Badowski, „Odchodzący świat Borysa Malkina” w national-geographic.pl, rozmowa Artura Karwata z Borysem Malkinem w cyfrowaetnografia.pl, naukawpolsce.pap.pl, wikipedia
Foto: commons.wikimedia.org, zdjęcie zrobione przez p. Helenę Malkin, przedstawia jej męża – podróżnika, etnografa i entomologa Borysa Malkina, udostępnione przez autorkę jako własność publiczna.
