MACIEJ NOWICKI, MATTHEW NOWICKI
Architekt, rysownik, autor m.in. pionierskiego projektu hali Dorton Arena w Raleigh w Karolinie Północnej.
Ur. 26.06.1910 w Czycie (Kraj Zabajkalski, Syberia) – zm. 31.08.1950 na Pustyni Libijskiej.
EDUKACJA
Wkrótce po narodzinach Macieja, rodzina Nowickich przeprowadza się w okolice Krakowa. W roku 1910 ojciec Macieja zostaje mianowany konsulem generalnym RP w Chicago i cała rodzina przenosi się do Stanów Zjednoczonych.
Przyszły architekt uczy się w chicagowskim Instytucie Sztuki, kontynuuje studia w Polsce – w Szkole Rysunku w Warszawie i u Józefa Mehoffera w Krakowie, a w końcu na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej.
PIERWSZE PROJEKTY
Pierwszym projektem Nowickiego jest dom jego rodziców w Warszawie – projekt śmiały, z widocznymi wpływami Le Corbusiera (u którego odbywa później staż). W 1939 roku projektuje polski pawilon na światową wystawę w Nowym Jorku, kilka warszawskich butików i dom wycieczkowy w Augustowie.
W czasie drugiej wojny światowej angażuje się w działalność konspiracyjną: prowadzi tajne nauczanie architektury i pełni funkcję oficera łącznikowego AK. Tworzy wiele nowatorskich projektów, które niestety, z racji wojny, pozostają na papierze. Publikuje je jednak w tygodniku „Skarpa Warszawska” i później w nowojorskim „Magazine of Art”.
USA
W 1945 roku Maciej Nowicki zostaje delegowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych do Nowego Jorku, jako radca kulturalny polskiej placówki dyplomatycznej i konsultant w zespole projektantów powstającej tam siedziby ONZ.
W 1948 roku aranżuje w Nowym Jorku wystawę „Warszawa żyje nadal” i podejmuje decyzję o pozostaniu w USA na stałe. Mimo niezaprzeczalnego autorytetu architektonicznego, Nowicki napotyka na drodze zawodowej niemało trudności. Nie jest członkiem American Institute of Architects, a co za tym idzie nie ma pozwolenia na samodzielne projektowanie. Musi współpracować z licencjonowanymi architektami.
Rok później podejmuje pracę w School of Design, należącej do North Carolina State University w Raleigh. Wraz z żoną opracowuje autorski program studiów. Wtedy też projektuje imponującą śmiałością konstrukcji halę Dorton Arena, zwaną Paraboleum. Po tym projekcie otrzymuje propozycję wykonania projektu w Chandigarh w Indiach. Z pomysłami i szkicami leci do Indii. Władze Chandigarh oferują mu nawet stanowisko w randze ministra i przejęcie kierownictwa nad budową całego miasta. Architekt przyjmuje propozycję, jednak najpierw musi wrócić do Raleigh. Niestety 31 sierpnia 1950 roku Nowicki ginie w katastrofie lotniczej nad Pustynią Libijską. Jego symboliczny grób znajduje się na Cmentarzu Wawrzyszewskim w Warszawie.
Korzystano z: sarp.warszawa.pl, culture.pl, Dr Narayani Gupta „Not Le Corbusier, Chandigarh’s Original Designer was a Polish Architect Who Loved the Gita” w serwisie sahapeda.org
Foto: sahapedia.org & Wikimedia Commons, hala Dorton Area wybudowana w roku 1952 według projektu Macieja Nowickiego.
