ADAM ADAMANDY KOCHAŃSKI
Matematyk, mechanik, fizyk i filozof.
Ur. 5.08.1631 w Dobrzyniu nad Wisłą – zm. 17.05.1700 w Cieplicach (Czechy)
Kończy w Toruniu szkołę średnią, po czym wstępuje do zakonu jezuitów w Wilnie i podejmuje tu studia filozoficzne. W 1655 roku wyjeżdża do Würzburga, zaczyna interesować się mechaniką.
Otrzymuje posadę profesora matematyki na uniwersytecie jezuickim w Moguncji, później wykłada też na uczelniach we Florencji, Pradze, Ołomuńcu i Wrocławiu.
Pierwszą ważną pracą Kochańskiego jest „Statyka” z 1661 roku, wydana w dziele Cursus mathematicus.
Jedną z fascynacji Kochańskiego są zegary. Jego praca dotycząca mechanizmów zegarowych Mirabilia chronometrica ukazuje się w IX księdze dwunastotomowego dzieła Kaspra Schotta Technica curiosa sive Mirabilia artis i uznawana jest za pierwszy na świecie ogólny wykład zegarmistrzostwa.
W 1667 roku opracowuje wahadło magnetyczne zegarka kieszonkowego. Później zajmuje się budową zegara wahadłowego do pomiaru długości geograficznej na morzu, a także, jako pierwszy, konstruuje wahadło sprężynowe.
W 1680 roku na zaproszenie króla Jana III Sobieskiego przyjeżdża do Warszawy. Wykłada w kolegium jezuickim, pełni obowiązki nadwornego kapelana, w końcu zostaje bibliotekarzem króla.
Jest autorem jednego traktatu i kilku rozpraw z zakresu matematyki i fizyki, wydanych w czasopiśmie „Acta Eruditorum”. W dziełach przedstawia własny sposób rektyfikacji okręgu i opisuje autorską metodę obliczeniową – zwaną z czasem „konstrukcją Kochańskiego”.
Współpracuje z czołowymi uczonymi, m.in. Heweliuszem i Leibnizem, z którymi wymienia ponad 40 długich listów.
Korzystano z: wilanow-palac.pl, kmziz.pl
Foto: „Technica Curiosa, sive mirabilia artis, libris XII. comprehensa; quibus varia experimenta, varia´que technasmata pneumatica, hydraulica, hydrotechnica, mechanica, graphica, cyclometrica, chronometrica, automatica, cabalistica /…/” Gasparis Schott, IX rozdział księgi autorstwa Adama Adamandego Kochańskiego
