Portrait of Antoni Patek (1811-1877), Polish watchmaker, founder of Patek Philippe, domena publiczna
Portrait of Antoni Patek (1811-1877), Polish watchmaker, founder of Patek Philippe, domena publiczna

ANTONI PATEK, ANTOINE NORBERT DE PATEK

Zegarmistrz, współzałożyciel firmy Patek Philippe.

Ur. 14.06.1812 w Piaskach Luterskich (ob. Piaski, Lubelszczyzna) – zm. 1.03.1877 w Genewie.

POCZĄTKI

Siedemnastoletni Patek wstępuje do wojska Królestwa Polskiego. Wyróżnia się podczas powstania listopadowego, za co zostaje odznaczony Krzyżem Złotym Virtuti Militari.

Pod koniec roku 1831 roku Antoni Patek trafia do Francji, gdzie rozpoczyna pracę na stanowisku zecera. Szybko jednak musi opuścić kraj w obliczu podejrzeń o działalność rewolucyjną. Udaje się do Szwajcarii, osiada w Genewie, gdzie uczy się najpierw malarstwa, a następnie sztuki i rzemiosła zegarmistrzowskiego.

ZEGARMISTRZOSTWO

Zafascynowany zegarkami, w roku 1839 wraz z przyjacielem Franciszkiem Czapkiem, polskim emigrantem czeskiego pochodzenia, zakłada manufakturę zegarków. Firma Patek Czapek produkuje zegarki nowoczesne, a zarazem piękne – Patek jest już doświadczony w sztuce zdobniczej.

W 1844 r. na wystawie w Paryżu firma prezentuje swoje zegarki, budząc duże zainteresowanie kupców. Podczas wystawy Patek poznaje francuskiego konstruktora zegarków Jeana Adriena Philippe’a, autora mechanizmu naciągowego do nakręcania zegarków – w roku 1845 zatrudnia go na stanowisku dyrektora technicznego.

Tiffany's Patek Philippe Watch Collection, in New York, 2008, aut. Kamal Aboul-Hosn, CC BY 2.0
Tiffany’s Patek Philippe Watch Collection, New York, 2008, aut. Kamal Aboul-Hosn, CC BY 2.0
PATEK PHILIPPE

Wkrótce później Czapek odchodzi ze spółki i zakłada konkurencyjną firmę, ta jednak nie odnosi sukcesu. Patek proponuje współpracę J. A. Philippe’owi i tak powstaje spółka Patek Philippe, produkująca najbardziej luksusowe, zarazem najdroższe, zegarki na świecie.

W roku 1851 jeden z takich zegarków kupuje królowa Wiktoria, wkrótce później dołącza do niej królowa duńska Luiza. Zamówienia na zegarki napływają z całego świata, dzięki czemu Patek otrzymuje przydomek „zegarmistrza królów”. W 1868 r. dla węgierskiej księżnej Kocewicz wykonuje jeden z pierwszych na świecie zegarków na rękę, a od papieża Piusa IX – również posiadacza zegarka – otrzymuje tytuł hrabiowski.

Dziś firma Patek Philippe nieskromnie o swoich zegarkach mówi: „nie da się posiąść zegarka Patek Philippe, nim się tylko opiekuje – dla kolejnych generacji”. W 175. rocznicę istnienia firma prezentuje najdroższy zegarek świata – The Grandmaster Chime. Jego stworzenie zajmuje 8 lat.

Wśród znanych posiadaczy zegarków Patka wymienić można królową Wiktorię, księcia Alberta, króla Włoch Emmanuela III, Piotra Czajkowskiego, Lwa Tołstoja, Marię Skłodowską-Curie, Alberta Einsteina, Nielsa Bohra, Walta Disneya, Duke’a Ellingtona, a także Johna Lennona czy Paula McCartneya oraz kilka indywiduów, których historia mogła ludzkości – z korzyścią dla tej ostatniej – oszczędzić.

Antoni Patek umiera w Genewie 1 marca 1877 roku, spoczywa na cmentarzu Châtelaine.

POLACY DLA SZWAJCARII