WOJCIECH ŻUREK, WOJCIECH H. ZUREK
Fizyk specjalizujący się w fizyce kwantowej i astrofizyce, pracownik naukowy Los Alamos National Laboratory, współtwórca tzw. teorii dekoherencji oraz „kwantowego darwinizmu”.
Ur. w 1951 roku w Bielsku-Białej.
Kończy I LO w Bielsku-Białej i przenosi się do Krakowa. Studiuje w Międzyresortowym Instytucie Fizyki i Techniki Jądrowej Akademii Górniczo-Hutniczej na kierunku „techniczna fizyka jądrowa”.
Wyjeżdża do Stanów Zjednoczonych, gdzie kontynuuje badania i pracę naukową. Doktorat zdobywa w roku 1979 na University of Texas w Austin. W 1981 zostaje stypendystą Fundacji Tolmana i dołącza do grupy astrofizyki teoretycznej w California Institute of Technology. Po dwuletnim okresie pracy w Caltech zostaje przyjęty do Los Alamos National Laboratory, tym razem jako stypendysta Fundacji Oppenheimera.
W latach 1991-96 prowadzi grupę astrofizyki teoretycznej, współpracuje również z Instytutem Santa Fe oraz Instytutem Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Kalifornijskiego.
W roku 1982 Wojciech Żurek i William Wootters ogłaszają, że – jakkolwiek to rozczarowujące i po ludzku przykre dla fizyka kwantowego – „nie można zbudować urządzenia, które umożliwi stworzenie kopii cząstki o dowolnym, nieznanym stanie kwantowym”. Nie da się sklonować cząstki elementarnej przed kolapsem jej stanu kwantowego.
Cytujemy za serwisem AGH – alma mater Wojciecha Żurka: „Jest współtwórcą /…/ teorii dekoherencji, która wyjaśnia, w jaki sposób własności zgodnie z fizyką klasyczną pojawiają się w układach kwantowych. Badał też dynamikę łamania symetrii w przejściach fazowych II rodzaju. Wniósł istotny wkład w tworzenie teorii powstawania defektów w materiałach.
Wprowadził do nauki nowy rodzaj asymetrii kwantowej, nazwanej przez niego „envariance (environment-assisted invariance”). Jest również współtwórcą teorii zwanej kwantowym darwinizmem.
Jest światowej sławy autorytetem w zakresie fizyki kwantowej, twórcą teorii naukowych tłumaczących najbardziej fundamentalne własności Wszechświata. Jego badania posiadają również ważne aspekty praktyczne, np. w nauce o materiałach oraz budowie komputera kwantowego.” *
Korzystano m.in. z: historia.agh.edu.pl*, „Fizyka made in Poland, czyli polscy fizycy, których znać wypada” Adam Adamczyk w serwisie kwantowo.pl, public.lanl.gov/whz
