ARY STERNFELD, ARI STERNFELD, ARY SZTERNFELD
Inżynier mechanik, teoretyk lotów kosmicznych, jeden z pionierów kosmonautyki.
Ur. 14.05.1905 w Sieradzu – zm. 05.07.1980 w Moskwie
POLSKA I FRANCJA
Wczesne dzieciństwo spędza w Sieradzu, jako dziesięciolatek przenosi się wraz z rodziną do Łodzi. Po ukończeniu gimnazjum wyjeżdża do Krakowa, gdzie rozpoczyna studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Chadza na wykłady z astronomii i często bywa w uniwersyteckim obserwatorium astronomicznym. Po pierwszym roku studiów stwierdza, że jednak woli „konkretne” podejście do kosmosu. Bardziej niż astronomem chciałby zostać astronautą, a przynajmniej związanym z potencjalną eksploracją kosmosu mechanikiem.
W 1924 roku wyjeżdża na studia na Wydziale Mechaniki Uniwersytetu we francuskim Nancy. Po trzech latach nauki na uniwersytecie i samodzielnego zgłębiania tajników astronautyki i mechaniki lotu sztucznych ciał kosmicznych, zdobywa tytuł inżyniera mechanika. W 1928 roku rozpoczyna studia doktorskie na Sorbonie, pisze pracę „Problemy kosmonautyki”. Jednak, kiedy pokazuje ukończone dzieło swoim promotorom, ci nie zgadzają się na podpisanie pracy, nazywając ją „fantazjami”. Arego Sternfelda fascynuje kosmonautyka, a wiele wskazuje na to, że we Francji niestety nie znajdzie przestrzeni do rozwoju tej pasji.
W 1932 roku wraca do Łodzi, próbuje zaciekawić kosmonautyką polskich uczonych. Przedstawia odczyt pod tytułem „Główne zasady kosmonautyki” na zebraniu sekcji naukowej Towarzystwa Przyjaciół Astronomii w Obserwatorium Astronomicznym UW. Sytuacja powtarza się, tezy wystąpienia i tutaj zostają odebrane jako „zbyt fantastyczne”.
Kilka miesięcy później ponownie próbuje swoich sił we Francji, prezentując odczyt na Sorbonie. Tym razem opinie są przychylne, co więcej – Sternfeld otrzymuje nawet kilka nagród, w tym międzynarodową nagrodę astronautyczną „REP-Hirsch”. Paradoksalnie nie dają mu one ani możliwości wydruku pracy, ani żadnego zarobku.
ZSRR
W 1935 roku przyjmuje ofertę pracy w Naukowo-Badawczym Instytucie Napędu Odrzutowego w Moskwie. Pracuje jako inżynier mechanik w Instytucie Metaloznawstwa, a kosmonautyką zajmuje się tylko w wolnym czasie. Po dwóch latach w Moskwie wydaje swoją pracę doktorską, „Wstęp do kosmonautyki”, po rosyjsku. Praca ta przez wiele kolejnych lat uznawana jest za jedno z najważniejszych dzieł w tej dziedzinie na świecie. Korzystają z niej zarówno Rosjanie, jak i Amerykanie.
Po wybuchu II wojny światowej jego rodzice trafiają do łódzkiego getta, a sam Sternfeld – za Ural. Zdobywa pracę jako nauczyciel fizyki, matematyki i metaloznawstwa w technikum metalurgicznym i technikum medycznym w Sierowie.
Po zakończeniu wojny powraca do Moskwy i kosmonautyki. Prowadzi obliczenia orbit statków kosmicznych. Zdobywa szersze uznanie, kiedy ZSRR inicjuje program lotów kosmicznych. W roku 1957 ze Związku Radzieckiego wyrusza w kosmos pierwszy sztuczny satelita Ziemi, Sputnik, poruszając się po orbicie zgodnej z wyliczeniami, których Sternfeld dokonuje już w latach 30.
Jest autorem teorii lotu rakiet wielostopniowych, opracowania zasad przelotu rakiet przez atmosferę, a także obliczeń trajektorii lotów międzyplanetarnych zoptymalizowanych pod kątem zużycia paliwa, siły ciągu silnika, zdolności przewozowej, przeciążenia etc.
WYRÓŻNIENIA
Wielokrotnie nagradzany za osiągnięcia naukowe, jest laureatem m.in. Międzynarodowej Nagrody Astronautycznej Galaberta oraz posiadaczem doktoratów honoris causa Uniwersytetu w Nancy i Akademii Nauk ZSRR.
W 1963 roku władze Sieradza nadają mu tytuł „Honorowego Obywatela miasta Sieradza”, a dwa lata później tytuł zasłużonego dla Sieradza w 20-leciu PRL. W latach 70. Towarzystwo Przyjaciół Sieradza i Towarzystwo Przyjaciół Łodzi nadają mu tytuł członka honorowego. Zarówno w Sieradzu, jak i w Łodzi, znaleźć można ulice imienia kosmonauty, a w Łodzi jego imię nosi także planetarium i obserwatorium astronomiczne.
Umiera 5 lipca 1980 roku w Moskwie, tutaj też zostaje pochowany na Cmentarzu Nowodiewiczym.
Korzystano m.in. z: „Ary Szternfeld – astronom z Sieradza”, 25 maja 2015, autor: Karol Tomczak, Sebastian Kozak, polskieradio.pl/trojka, lodz.ap.gov.pl
