JAN PIEŃKOWSKI
Polsko-brytyjski ilustrator i autor książek dla dzieci, poliglota.
Ur. 8.08.1936 w Warszawie – zm. 19.02.2022 w Londynie.
Wczesne lata Pieńkowskiego przypadają na czas wojny. Po upadku Powstania Warszawskiego przyszły ilustrator wraz z rodziną opuszcza okupowaną Polskę i trafia do Wielkiej Brytanii.
W wieku 13 lat po raz pierwszy zaczyna uczęszczać na zajęcia z rysunku. Mówi biegle po polsku, angielsku, niemiecku i włosku, później poznaje także grekę i łacinę.
WYKSZTAŁCENIE I KARIERA
Studiuje filologię klasyczną i literaturę angielską w Cambridge, a po studiach zakłada firmę produkującą kartki okolicznościowe. Na początku kariery ilustratora pracuje w telewizji BBC, gdzie rysuje na żywo w programie dla dzieci „Watch!”.
W 1968 roku podejmuje współpracę z autorką książek dla dzieci Joan Aiken, a kilka lat później za ilustracje do jej zbioru baśni słowiańskich pt. „Kingdom Under the Sea” otrzymuje Kate Greenaway Medal, czyli główną brytyjską nagrodę dla ilustratorów książek dziecięcych. W 1979 roku nagrodę otrzymuje po raz drugi za książkę w stylu pop-up pt. „Haunted House”.
Najbardziej charakterystyczne dla twórczości Pieńkowskiego są wycinanki, do których inspirację czerpie z dzieciństwa. Okazuje się, że podczas wojny, w schronie przeciwlotniczym, jeden z żołnierzy zabawiał go wycinaniem przeróżnych kształtów z gazet.
Poza rozkładanymi książeczkami, znany jest z serii 24 książek „Meg and Mog”. Tworzy je wraz z pisarką Helen Nicoll, a następnie ze swoim wieloletnim partnerem Davidem Walserem. Na podstawie serii powstaje później telewizyjny serial animowany. Jak mówi sam Pieńkowski, „Meg and Mog” jest dla niego sposobem na przemienienie koszmarów z dzieciństwa w nieszkodliwe zabawki. Co więcej – sama postać nieudolnej czarownicy Meg inspirowana jest Babą Jagą, o której mrożące krew w żyłach historie opowiada mu w dzieciństwie sąsiadka-opiekunka.
Niektórzy krytycy zarzucają mu zbyt duże zamiłowanie do makabry jak na książeczki dla dzieci. Sam autor odpiera jednak zarzuty, mówiąc, że „dzieci lubią się bać w bezpiecznym środowisku”.
Pieńkowski jest dwukrotnie nominowany przez Wielką Brytanię do nagrody Hansa Christiana Andersena – najważniejszej międzynarodowej nagrody dla autorów i ilustratorów książek dla dzieci. W 2019 roku zostaje laureatem nagrody za całokształt twórczości przydzielanej przez BookTrust – fundację promującą czytelnictwo wśród dzieci.
Korzystano z: Morag Styles „Jan Pieńkowski obituary” The Guardian, PAP – Bartłomiej Niedziński, pl.wikipedia.org
Foto: fińska wersja „Nawiedzonego domu” Jana Pieńskowskiego, domena publiczna
