NINA NOVAK, JANINA NOWAKÓWNA
Primabalerina, choreograf, założycielka i dyrektor szkoły baletowej Academia de Ballet Clásico Nina Novak w Caracas.
Ur. 23.03.1923 w Warszawie – zm. 15.03.2022 w Filadelfii, USA.
Przygodę z baletem Janina Nowakówna rozpoczyna jako ośmiolatka, kiedy to rodzice zapisują ją do szkoły przy warszawskim Teatrze Wielkim. Debiutuje w dziecięcej inscenizacji „Aidy”, właśnie na deskach Teatru Wielkiego w roku 1934.
Jeszcze przed wojną zostaje solistką Polskiego Baletu Reprezentacyjnego. Wraz z zespołem zdobywa Grand Prix w dziedzinie sztuki tanecznej na Międzynarodowej Wystawie Techniki i Sztuki w Paryżu. Później występuje w londyńskiej Covent Garden, w Niemczech, Belgii, Luksemburgu i w końcu w nowojorskiej Hall of Music.
Wojna przynosi dramatyczne wydarzenia – w Auschwitz i Dachau giną brat i ojciec Janiny. Dziewczyna trafia wraz z siostrą do obozu pracy w Turyngii.
W styczniu 1947 roku przypływa do Nowego Jorku. Rok później podpisuje kontrakt z występującym wówczas w USA słynnym Ballet Russe de Monte Carlo pod dyrekcją Serge’a Denhama. Po kilku latach osiąga status primabaleriny. Tańczy m.in. w „Jeziorze łabędzim”, „Giselle”, „Don Quixote”, „Coppelii, czyli dziewczynie o szklanych oczach”, „Dziadku do orzechów”.
WENEZUELA
W roku 1962 Nina Novak kończy karierę baletmistrzyni. Udaje się wraz z drugim mężem, wenezuelskim dyplomatą, do Caracas i zakłada tu grupę taneczną Ballet Clásico de Caracas. Jej misją jest „budowa podwalin tańca klasycznego w Wenezueli”.
W 1985 roku obejmuje stanowisko dyrektora artystycznego repertuaru klasycznego w Complejo Cultural Teresa Carreño. Sześć lat później zostaje dyrektorem szkoły baletowej Academia de Ballet Clásico Nina Novak w Caracas, gdzie kształci – z dużym powodzeniem – kolejne pokolenia tancerzy klasycznych.
Nina Novak jest w Wenezueli doceniana: przyjmuje Krzyż Wielki Orderu Francisco de Miranda, Order Andrésa Bello, nagrodę fundacji Casa del Artista dla najlepszego choreografa, nagrodę Consejo Nacional de la Cultura, a także tytuł Nauczyciela Roku w 1997 roku.
Ostatnie lata spędza już w Filadelfii, sytuacji gospodarcza Wenezueli nie sprzyja wyższej sztuce i Nina Novak wraca do Stanów. Umiera w wieku 99 lat, zostaje pochowana na warszawskim cmentarzu Bródnowskim, kw. 110S-3-20.
Korzystano m.in. z: reportaż Hanny Bogoryja Zakrzewskiej „Szczęście Niny Novak” PR 2013, „Murió Nina Novak, pionera del ballet en Venezuela” w serwelnacional.com, Marek Teler „Nina Novak: primabalerina, która poświęciła baletowi całe życie”.
