Maria Antonina Czaplicka, Marie Czaplicka, My Siberian Year (London: Mills & Boon, 1916), frontispiece, domena publiczna
Maria Antonina Czaplicka, Marie Czaplicka, My Siberian Year (London: Mills & Boon, 1916), frontispiece, domena publiczna

MARIA ANTONINA CZAPLICKA, MARIE ANTOINETTE DE CZAPLICKA

Pierwsza kobieta-antropolog, etnografka i geografka, badaczka Syberii.

Ur. w 1884 r. w Warszawie – zm. 26.05.1921 w Anglii.

Uczy się na Uniwersytecie Latającym, fascynuje ją geografia i fizyka. Uczęszcza na kurs nauk przyrodniczych Towarzystwa Kursów Naukowych Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie. Naucza na tajnych kompletach, pisze powieść dla młodzieży.

W roku 1910 Maria Antonina Czaplicka wyjeżdża do Anglii. Co ciekawe, przybywa tam w tym samym czasie co Bronisław Malinowski, a część ich biografii pokrywa się (urodzeni w tym samym roku, podobne początki kariery, wspólne studia, równocześnie wyjeżdżają na wyprawy, po których zamieszkują za granicą na stałe).

Studia w Anglii rozpoczyna od Bedford Women’s College, kontynuuje na kierunku etnologii w London School of Economics, a w końcu na Oxfordzie, gdzie uzyskuje dyplom z antropologii.

Maria Antonia Czaplicka, 1919, domena publiczna
Maria Antonia Czaplicka, 1919, domena publiczna

W swojej pracy zajmuje się Syberią, bazuje na rosyjskich i polskich źródłach nieznanych dotąd na wyspach brytyjskich. Nie ucieka od kontrowersji, publikuje pracę Shamanism and Sex” dotyczącą życia erotycznego ludów syberyjskich, ta jednak ginie objęta cenzurą.

W 1914 roku Czaplicka organizuje ekspedycję na Syberię, zupełnie wyjątkową i pionierską pod względem składu, bo złożoną głównie z kobiet. Po roku wraca do Anglii, przekazuje zebrane eksponaty do oksfordzkiego Pitt Rivers Museum.

Od roku 1916 wykłada. Najpierw etnologię na Uniwersytecie w Oksfordzie, jako jedyna kobieta-wykładowczyni na uczelni, następnie antropologię na Uniwersytecie w Bristolu. Czasy dla kobiet w nauce są nadal trudne, a i życie prywatne naszej bohaterki niestety nie płynie spokojnie.

W maju roku 1921 Maria popełnia samobójstwo. Za powód uznaje się grożące więzieniem ogromne długi oraz nieszczęśliwą miłość. Zostaje pochowana na cmentarzu Wolvercote w Oksfordzie, oddz. H1.

Jest uznawana za najlepszego na świecie badacza syberyjskiego szamanizmu, wierzeń magiczno-religijnych oraz zagadnienia tzw. histerii arktycznej.

Korzystano z: wysokieobcasy.pl, pl.wikipedia.org