STANISŁAW KOSTANECKI
Chemik organik, twórca chemii flawonoidów, badacz barwników roślinnych, wieloletni kierownik katedry chemii Uniwersytetu Berneńskiego, prezes Szwajcarskiego Towarzystwa Chemicznego.
Ur. 16.04.1860 w Myszakowie – zm. 15.11.1910 w Wurzburgu (Niemcy)
Dorasta w okolicy Poznania w rodzinie właściciela ziemskiego. Po ukończeniu szkoły średniej w 1881 roku wyjeżdża do Niemiec na studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Berlinie, gdzie kształci się głównie w zakresie chemii organicznej. Nawiązuje wówczas współpracę z profesorem Liebermannem, w którego laboratorium pracuje do 1886 roku. Pisze tam swoje pierwsze prace naukowe, dotyczące m.in. syntezy barwników azowych.
W 1887 roku wyjeżdża do Miluzy w Alzacji, gdzie podejmuje pracę u profesora Noeltinga. W konsekwencji opracowuje istotną ze względów praktycznych teorię barwienia na zaprawach.
SZWAJCARIA
Od 1890 roku aż do śmierci w 1910 roku Kostanecki pełni funkcję kierownika Katedry Chemii Organicznej Uniwersytetu w Bernie. W 1890 roku dostaje także propozycję objęcia stanowiska rektora uczelni, ale nie przyjmuje jej w obawie o brak czasu na działalność naukową. Tutaj właśnie powstają jego najważniejsze prace naukowe dotyczące chemii flawonoidów (żółtych barwników roślinnych).
Kilka lat później odkrywa, że wiele rozpowszechnionych w roślinach żółtych barwników ma wspólną substancję macierzystą – flawon. W 1899 roku udaje mu się przeprowadzić pełną syntezę barwników flawonowych, co ostatecznie potwierdza jego wcześniejszą tezę. Metoda, którą opracowuje zyskuje miano „reakcji Kostaneckiego”.
Od 1905 roku Kostanecki jest członkiem krakowskiej Akademii Umiejętności, a w roku 1909 zostaje prezesem Szwajcarskiego Towarzystwa Chemicznego.
Jest autorem blisko 200 prac naukowych w języku polskim i niemieckim, wykonawcą ponad 2000 analiz, a także promotorem 161 doktorów. Do jego najwybitniejszych uczniów należą Wiktor Lampe i Kazimierz Funk.
Otrzymuje m.in. medal Le Blanca, wielki złoty medal Lavoisiera i Krzyż Legii Honorowej od rządu francuskiego.
W 1910 roku umiera wskutek ciężkiej choroby w wieku 50 lat. Jego ciało zostaje przewiezione do Polski i pochowane w Kazimierzu niedaleko Łodzi.
Korzystano m.in. z: tekst zamieszczony w czasopiśmie Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft, 1912, tłum. prof. Grzegorza Mlostonia (UŁ), www.chemia.uni.lodz.pl oraz Wiktor Lampe Stanisław Kostanecki. Życie i działalność naukowa, Warszawa 1957
