KAZIMIERZ STANISŁAW GZOWSKI
Inżynier, budowniczy dróg, mostów i linii kolejowych, współzałożyciel parku Niagara Falls, przedsiębiorca, działacz społeczny, poliglota, założyciel Wycliffe College w Toronto.
Ur. 5.03.1813 w Petersburgu – zm. 24.08.1898 w Toronto.
Rodzi się jako syn polskiego oficera gwardii carskiej, zarazem ambasadora brytyjskiego w Rosji, Stanisława. W wieku 17 lat wstępuje do Korpusu Inżynierów wojsk rosyjskich. Wkrótce potem wybucha powstanie listopadowe, a armia wkracza na terytorium polskie. W rezultacie młody Gzowski dezerteruje i przyłącza się do armii polskiej. Zostaje internowany w Austrii i uwięziony.
USA
W roku 1834 zostaje przymusowo deportowany do Stanów Zjednoczonych wraz z innymi powstańcami.
W Stanach kończy studia prawnicze i uzyskuje obywatelstwo. Bardziej interesują go jednak prace inżynieryjne, dołącza więc do zespołu budującego linię kolejową z Nowego Jorku do rejonu Wielkich Jezior na stanowisku inżyniera nadzoru.
KANADA
W roku 1841 przyjmuje ofertę pracy jako inżynier rządowy Kanady, dzięki czemu koordynuje budowę Drugiego Kanału Wellandzkiego. Inwestycja jest ogromna – różnica poziomów między jeziorami wynosi 100 m, oznacza to że trzeba zaprojektować i zbudować aż 8 śluz.
Następnie, w roku 1842 awansuje na superintendenta departamentu robót publicznych w Kanadzie. Na nowym stanowisku zajmuje się budową sieci drogowej, kolejowej, szlaków wodnych, mostów, portów i kanałów.
W 1847 roku rozpoczyna prywatną praktykę inżynierską. Kieruje ekspedycją poszukującą rud miedzi, niklu i żelaza w Ontario. Dwa lata później zostaje głównym inżynierem przy budowie kolei St. Lawrence and Atlantic Railroad.
W latach 50. zakłada własną firmę budowlaną – Gzowski&Co – i pierwszą w Kanadzie hutę produkującą szyny kolejowe – Toronto Rolling Mills. TRM jest wówczas największym zakładem produkcyjnym w Kanadzie.
WIELKIE JEZIORA
W 1885 roku wchodzi w skład trzyosobowego grona założycielskiego parku narodowego Niagara Falls. Później pełni funkcję pierwszego prezesa organizacji zarządzającej parkami położonymi nad jeziorem Ontario.
Dziś, wzdłuż jeziora Ontario istnieje „Sir Casimir Gzowski Park”, a w Toronto oglądać można pomnik upamiętniający postać inżyniera. Co więcej – jego podobizna pojawia się na znaczkach kanadyjskich i polskich.
Pochowany w rodzinnym mauzoleum na St. James Cemetery w Toronto.
Korzystano z: Antoni Kuczyński „Polskie opisanie świata”, goniec.net
