JAN PAWEŁ LELEWEL
Inżynier, budowniczy, urbanista, malarz.
Ur. 26.06.1796 w Warszawie – zm. 9.04.1847 w Bernie.
Siedemnastoletni Jan Paweł Lelewel w 1812 roku bierze udział w kampanii napoleońskiej na Wołyniu, gdzie rysuje z natury mapy i plany wojskowe. Po upadku Księstwa Warszawskiego zostaje podporucznikiem Korpusu Inżynierów armii Królestwa Polskiego, później zyskuje awans do rangi kapitana. Zajmuje się technikami graficznymi, rysunkowymi i malarskimi, zostaje pionierem litografii w Polsce, ilustruje również „Dzieje nowożytne” autorstwa swojego brata, Joachima.
Od roku 1921 kieruje przebudową twierdzy Zamość. Pracuje także przy przy budowie Kanału Augustowskiego, a w roku 1830 opracowuje projekt budowy mostu na Pragę, nie wchodzi on jednak w życie.
W czasie powstania listopadowego przypada mu ważna funkcja – jest odpowiedzialny za fortyfikację Pragi. Za te działania awansuje na podpułkownika, zdobywa odznaczenie Złotego Krzyża Virtuti Militari. Po upadku powstania opuszcza kraj, przeprowadza się do Besancon we Francji, gdzie styka się z ruchem wolnomularskim i zostaje masonem.
Następnie wyprowadza się do Szwajcarii, gdzie zamieszkuje w Hotel de la Musique, otrzymawszy posadę dyrektora Biura Technicznego. Kilka lat później zostaje naczelnym inżynierem dróg i mostów kantonu berneńskiego.
Projektuje i uczestniczy w budowie m.in.: śluzy na rzece Aare koło Berna, mostu na rzece Kander, kamiennego mostu drogowego Tiefenaubrücke na Aare (ten ostatni ukończono już po śmierci Jana Pawła Lelewela).
Jan Paweł Lelewel zostaje pochowany na cmentarzu w Bernie.
Korzystano m.in. z: mostypolskie.pl oraz „Żywot Jana Pawła Lelewela podpułkownika inżynierji” Prot Lelewel, 1857.
