BARTOSZ GRZYBOWSKI
Chemik, autor oprogramowania pozwalającego na znalezienie łatwiejszych dróg syntezy trudno dostępnych leków „Chematica”, profesor południowokoreańskiego Ulsan National Institute of Science and Technology.
Ur. 15.02.1972 w Gdyni.
CHEMATICA
Studiuje na Yale, doktoryzuje się na Harvardzie. Przez 25 lat mieszka i pracuje, również jako wykładowca, w Stanach Zjednoczonych. Tutaj opracowuje oparte o sztuczną inteligencję oprogramowanie Chematica. Gromadzi ono i uczy się ogromnej liczby typów reakcji chemicznych i ich powiązań, a następnie znajduje optymalne ścieżki reakcji. W rezultacie – dzięki połączeniu do bazy patentów i katalogów firm produkujących związki chemiczne, algorytmy Chematiki są w stanie wskazać drogę syntezy konkretnego związku z bardzo tanich, łatwo dostępnych substratów, pomijając reakcje opatentowane.
W 2015 wyjeżdża do Korei Południowej, gdzie zostaje profesorem chemii w UNIST – Ulsan National Institute of Science and Technology. Co więcej – kieruje tu laboratorium składającym się z ponad dwudziestu naukowców. Jednocześnie nadzoruje laboratorium w Instytucie Chemii Organicznej PAN.
W 2019 roku otrzymuje przyznawaną przez amerykański Narodowy Instytut Zdrowia nagrodę ASPIRE za badania nad komputerowym planowaniem nieuzależniających leków przeciwbólowych.
Od początku pandemii COVID-19 pracuje nad lekiem. W lutym i marcu 2020, pojawia się informacja o prawdopodobnym pozytywnym wpływie chlorochiny i hydroksychlorochiny (HCQ). Leki zawierające te związki stają się trudno dostępne. Dzięki Chematice Grzybowskiemu udaje się odkryć metodę syntezy HCQ z tanich składników, bez konieczności korzystania z opatentowanych reakcji chemicznych.
Prawdopodobnie kiedy na rynku pojawi się skuteczniejsze lekarstwo, Chematica znów będzie w stanie szybko znaleźć łatwiejszą i tańszą metodę produkcji.
PUBLIKACJE I NAGRODY
Grzybowski jest ponadto autorem ponad 200 prac z dziedziny chemii, fizyki i biologii.
Wyróżniony kilkunastoma nagrodami amerykańskimi i europejskimi, m.in.: Nagrodą Miękkiej Materii Królewskiego Towarzystwa Chemicznego w Londynie, Nagrodą Kreatywności Niemieckiego Towarzystwa Naukowego, Nagrodą Chemii Koloidów Amerykańskiego Towarzystwa Chemicznego, Nanoscience Prize, Nagrodą Feynmana w kategorii Nanoscience i Nagrodą ASPIRE. W 2015 zostaje wyróżniony tytułem Fellow of the Royal Society of Chemistry.
Korzystano z: grzybowski-group.net, chemistryworld.com, naukawpolsce.pap.pl, csz.pw.edu.pl, rozmowa Bartosza Grzybowskiego i Cezarego Łasiczki tok.fm/wrzesień 2020
