KSAWERY GAŁĘZOWSKI, XAVIER GALEZOWSKI
Lekarz-okulista, konstruktor instrumentów medycznych, autor tzw. metody Gałęzowskiego.
Ur. 5.01.1832 w Lipowcu (gubernia kijowska) – zm. 22.03.1907 w Paryżu.
EDUKACJA I POCZĄTKI KARIERY
W 1858 roku kończy naukę w Akademii Medyczno-Chirurgicznej w Petersburgu, po czym wyjeżdża do Paryża. Kontynuuje tu naukę do 1865 roku, kiedy to otrzymuje tytuł doktora. Już wtedy uznawany jest za jednego z najlepszych paryskich okulistów. W 1867 roku otwiera klinikę, w której stosuje autorskie metody operacyjne. W 1872 roku zakłada pierwsze we Francji czasopismo okulistyczne, czyli „Journal d’Ophtalmologie”, a następnie także „Recueil d’Ophtalmologie”.
DOKONANIA
Najważniejszym odkryciem polskiego okulisty jest wynalezienie nowej metody operacyjnego leczenia odwarstwienia siatkówki, która była wówczas nieuleczalną chorobą prowadzącą do ślepoty. Początkowo Gałęzowski wstrzykuje do oka jod w celu uzyskania odczynu zlepnego pomiędzy siatkówką a naczyniówką. Później eksperymentuje również z przykładaniem naciętej odwarstwionej siatkówki. W końcu w 1903 roku na Kongresie Okulistów Francuskich w Paryżu prezentuje skonstruowane przez siebie narzędzie służące do przypalania siatkówki w przypadkach przedarć – tzw. żegadło. Jego metoda zostaje spopularyzowana dopiero 26 lat później, kiedy przedstawia ją szwajcarski okulista Jules Gonin, obecnie często uznawany wprost za jej odkrywcę.
W 1882 roku w czasopiśmie „Lancet” jako pierwszy opisuje migrenę siatkówkową, znaną dzisiaj również jako migrena oczna. Ten typ migreny powoduje tymczasową, częściową lub całkowitą utratę widzenia w jednym oku. Taki stan utrzymuje się zwykle nie dłużej niż godzinę i towarzyszy mu tępy ból.
Oftalmologia i okulistyka to synonimy. Nazwa oftalmologia pochodzi od greckiego słowa ὀφθαλμός (ophthalmos), okulistyka zaś od łacińskiego „oculus”, oba słowa oznaczają „oko”.
W 1878 roku, po śmierci stryja – Seweryna Gałęzowskiego, wybitnego chirurga mieszkającego w Paryżu, przejmuje jego funkcję przewodniczącego Rady Administracyjnej Szkoły Narodowej Polskiej w stolicy Francji.
Wśród zasług Gałęzowskiego nie można pominąć udoskonalenie podstawowego przyrządu okulistycznego służącego do obserwacji dna oka – oftalmoskopu.
Gałęzowski jest członkiem Towarzystwa Paryskiego Lekarzy Polskich, w dorobku naukowym ma kilkaset prac. Jego najważniejszym dziełem jest „Traite des maladies des yeux” z 1872 roku. Pochowany na cmentarzu Père-Lachaise: kwatera 11.
Korzystano m.in. z: pl.wikipedia.org, encyklopedia PWN, abcmigrena.pl
