JÓZEF BEM, BEM JÓZSEF, MURAT PASZA
Generał artylerzysta, inżynier, bohater narodowy Polski i Węgier.
Ur. 14.03.1794 w Tarnowie – zm. 10.12.1850 w Aleppo.
POLSKA
Józef Bem uczy się w Korpusie Kadetów w Szkole Elementarnej Artylerii i Inżynierii. Jako osiemnastolatek uzyskuje stopień porucznika artylerii, jednocześnie kończąc edukację.
W latach 1812-13 bierze udział we francuskiej kampanii przeciw Rosji, za co zostaje odznaczony Krzyżem Kawalerskim Legii Honorowej. W 1818 roku zostaje adiutantem polowym generała Pierre’a Bontempsa. Wtedy też rozpoczyna badania pirotechniczne jako inżynier wojskowy w armii Królestwa Polskiego.
Podczas powstania listopadowego, będąc w stopniu majora, dowodzi czwartą baterią lekkokonną. W konsekwencji kolejnych zasług awansuje do stopnia pułkownika, a później generała brygady i otrzymuje Złoty Krzyż Virtuti Militari. Po upadku powstania udaje się na emigrację do Paryża, gdzie wiąże się z ośrodkiem politycznym Hotel Lambert i angażuje się w proces tworzenia legionów polskich w Belgii i Portugalii.
WĘGRY
W okresie Wiosny Ludów służy w gwardii narodowej we Lwowie, w 1849 roku udaje się do Wiednia, gdzie dowodzi obroną miasta. Po upadku obrony wyjeżdża do Węgier, gdzie kieruje wyprawą do Małych Karpat. Wtedy otrzymuje propozycję objęcia naczelnego dowództwa od rządu węgierskiego, nie przyjmuje jej jednak i zamiast tego obejmuje dowództwo wojsk węgierskich w Siedmiogrodzie. W ciągu trzech miesięcy udaje mu się uwolnić Siedmiogród od wojsk austriackich.
Poza walką, jako węgierski dowódca zajmuje się też organizacją wojska: podnosi stan armii z 8000 do 30 000 żołnierzy. Za zasługi otrzymuje od rządu węgierskiego Order Zasługi I klasy i zyskuje status węgierskiego bohatera narodowego.
TURCJA
Po upadku powstania na Węgrzech wyjeżdża do Turcji, gdzie przechodzi na islam i przyjmuje tytuł Pasza oraz imię Murat. W 1850 roku w Aleppo, jako dowódca oddziałów tureckich, tłumi powstanie Arabów.
Pasza – honorowy tytuł nadawany wysokim rangą urzędnikom w osmańskiej Turcji, zwykle gubernatorom, wezyrom lub generałom.
Pod koniec 1850 roku choruje na febrę azjatycką, czyli chorobę współcześnie zwaną malarią. Umiera 10 grudnia 1850 roku w Aleppo, gdzie zostaje pochowany na cmentarzu muzułmańskim. W 1929 roku szczątki Bema przewieziono do Polski, po drodze zatrzymując się w Budapeszcie. Ostatecznie prochy generała spoczywają w Mauzoleum w Tarnowie.
Korzystano m.in. z: „Polsko-węgierskie symbole pamięci generała Józefa Bema„ Jerzego S. Wojciechowskiego, 2010, lazienki-krolewskie.pl
