JAN BALIŃSKI, ИВАН МИХАЙЛОВИЧ БАЛИНСКИЙ
Lekarz psychiatra, pierwszy w Rosji wykładowca psychiatrii jako samodzielnej dyscypliny, założyciel pierwszej kliniki psychiatrycznej i współzałożyciel Towarzystwa Psychiatrycznego w Petersburgu, reformator orzecznictwa sądowo-psychiatrycznego.
Ur. 23.05.1827 w Jaszunach (Wileńszczyzna) – zm. 11.03.1902 w Petersburgu.
NAUKA
Po ukończeniu gimnazjum w Warszawie wyjeżdża do Petersburga, gdzie podejmuje studia medyczne na Cesarskiej Akademii Medyko-Chirurgicznej. W 1846 roku kończy studia cum eximia laude.
Od 1850 roku służy jako młodszy lekarz wojskowy w szpitalu w Oranienbaumie, a następnie w Peterhofie. Po odbyciu służby powraca na uczelnię i w 1855 roku uzyskuje tytuł doktora medycyny. Rok później zostaje adiunktem w klinice ginekologiczno-pediatrycznej prowadzonej przez polskiego lekarza Józefa Mianowskiego.
W 1857 roku zostaje profesorem w nowo utworzonej katedrze psychiatrii. Jego wykłady gromadzą rzeszę słuchaczy zainteresowanych mało znaną dotąd w Rosji dziedziną medycyny. Co więcej – skrypty, które wówczas przygotowuje, staną się pierwszym zatwierdzonym przez władze uczelni podręcznikiem przedmiotu.
KLINIKI
W konsekwencji tego sukcesu, w 1859 roku Baliński otwiera pierwszą w kraju klinikę psychiatryczną. Później uczestniczy w projektowaniu szpitali psychiatrycznych m.in. w Rydze, Odessie, podwarszawskich Tworkach, Kazaniu, Kijowie i Charkowie, do czego przydaje się doświadczenie zdobyte podczas podróży, podczas której odwiedza ponad 40 europejskich szpitali.
W 1861 roku współtworzy Towarzystwo Psychiatryczne w Petersburgu.
Jest także inicjatorem studiów lekarskich dla kobiet i wykładowcą na Wyższych Żeńskich Kursach Lekarskich w Petersburgu, a także przewodniczącym Rady Opiekuńczej Elżbietańskiego Szpitala Dziecięcego, przewodniczącym komisji budowy kliniki i oddziału psychiatrycznego wojskowego Szpitala im. Mikołaja Cudotwórcy oraz członkiem doradczym Wojenno-Medycznego Komitetu Uczonego. Propaguje tworzenie rolniczych osad dla pacjentów chorujących chronicznie na wzór belgijskiej kolonii w Geel i wprowadza zasady opieki rodzinnej.
Do uczniów Balińskiego należy m.in. Jan Lucjan Mierzejewski, który przejmie po nim katedrę psychiatrii.
Profesor umiera w 1902 roku w Petersburgu, zostaje pochowany na rodzinnym cmentarzu w okolicy pałacu w Jaszunach. Na nagrobku widnieje inskrypcja: Johannes Baliński, Michaeli et Sophiae Filus mente insanorum amicus et servus.
Korzystano m.in. z: encyklopedia PWN, polskipetersburg.pl
Foto: commons.wikimedia.org, CC BY-SA 4.0
