LIDIA MORAWSKA
Fizyk pracująca w Australii, od wielu lat współpracująca z WHO w kwestiach jakości powietrza. Figuruje na liście 100 najbardziej wpływowych osób na świecie w 2021 roku według magazynu „Time”.
Ur. 1952 w Tarnowie.
POCZĄTKI
Wczesne lata spędza w Przemyślu. W 1982 roku doktoryzuje się na Uniwersytecie Jagiellońskim dzięki pracy poświęconej radonowi. Jest później pracownikiem naukowym Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej AGH w Krakowie. Następnie prowadzi badania na McMaster University w Hamilton, a także University of Toronto.
AUSTRALIA
W 1992 roku zakłada Environmental Aerosol Laboratory przy australijskim Queensland University of Technology, które od 2002 roku współpracuje z Centre for Air Quality and Health należącym do WHO. W roku 2003 obejmuje posadę profesora nadzwyczajnego w QUT.
Od lat 90. współpracuje z WHO przy tworzeniu wszystkich wytycznych dotyczących jakości powietrza, a w latach 2006-21 współprzewodniczy Guideline Development Group.
Od 2010 roku współtworzy również czasopismo Science of the Total Environment.
Badania profesor Morawskiej dotyczą jakości powietrza i jej wpływu na zdrowie człowieka i środowisko naturalne. Szczególnie interesuje ją nauka o zawieszonych cząstkach stałych.
Podczas pandemii SARS COV-2 organizuje zespół ponad 200 naukowców, wraz z którym rozpoznaje rolę aerozoli w rozprzestrzenianiu się wirusa. Dzięki tym badaniom na całym świecie wprowadzone zostały regulacje zmniejszające ryzyko zarażenia koronawirusem.
NAGRODY
Morawska jest wielokrotnie nagradzana za pracę naukową, m.in. w 2011 roku otrzymuje Clean Air Meal od Clean Air Society of Australia and New Zealand. W 2017 roku otrzymuje nagrodę QUT Vice-Chancellor’s Award za Leadership Excellence i QUT Vice-Chancellor’s Performance Award za wkład w rozwój uniwersytetu. Jest również laureatką nagrody David Sinclair Award z 2017 roku przyznawanej przez American Association for Aerosol Research oraz nagrody Eureka Prize z 2018 roku za Infectious Diseases Research.
W uznaniu za zasługi w 2020 roku zostaje wybrana do Australian Academy of Science. Również w 2020 roku trafia na listę 40 najważniejszych badaczy według The Australian Research Magazine, a także listę 40 Australians Who Mattered: Health and Science magazynu „The Sydney Morning Herald’s Good Weekend”.
W 2021 roku trafia na listę 100 najbardziej wpływowych osób na świecie magazynu Time w kategorii „Innowatorzy” za pracę nad transmisją aerozolu w kontekście trwającej pandemii COVID-19 i rozprzestrzeniania się koronawirusa.
Jest autorką ponad 800 publikacji naukowych. W roku 2023 odbiera nagrodę L’Oréal-UNESCO For Women in Science Awards jako laureatka obszaru Azji, Australii i Oceanii. W materiałach UNESCO czytamy: „Distinguished Professor, School of Earth Sciences and Climate, Queensland University of Technology, Australia and Director of the International Laboratory for air quality and health. Prof. Lidia Morawska is awarded for her excellent research in the field of air pollution and its impact on human health and the environment, with a specific focus on atmospheric particulate matter. Her extraordinary dedication and impact have built a bridge from fundamental science to real-world policy and practice to provide clean air for all.”
Korzystano m.in. z: materiały Queensland University of Technology, serwis unesco.org
