JAN JÓZEF BARANOWSKI
Ekonomista, finansista, językoznawca, inżynier przez prasę francuską nazwany „ojcem wynalazczości kolejowej”. Jedna z najwybitniejszych postaci polskiej Wielkiej Emigracji.
Ur. w 1805 w Śmiłowiczach (Ziemia Mińska, dzisiejsza Białoruś) – zm. 30.03.1888 w Londynie.
NASZ MINUTOWY FILM: TUTAJ
Studia rozpoczyna na Uniwersytecie Wileńskim na kierunku fizyki i medycyny, nie kończy ich jednak. Przenosi się na prawo na tej samej uczelni. Od roku 1828 pracuje w biurze korespondencji zagranicznej Banku Polskiego w Warszawie. Bierze udział w powstaniu listopadowym. W obliczu klęski powstania zmuszony jest do emigracji. Wyjeżdża do Francji, gdzie prowadzi prace nad wynalezieniem urządzeń usprawniających rachunkowość. W ciągu 28 lat uzyskuje 17 patentów. Na Wystawie Krajowej w Paryżu w 1848 roku zostaje nagrodzony medalem francuskiego Towarzystwa Zachęty do Wynalazczości za maszynę do kontroli obliczeń.
Za wynalezienie kasownika do biletów kolejowych otrzymuje medal ministra robót publicznych. Na pierwszej wystawie światowej w Londynie w 1851 roku medal za nowatorską maszynę drukującą bilety (do 5 tys. sztuk na godzinę). Na tej samej wystawie prezentuje maszynę do obliczeń bieżących, mającą zastosowanie w operacjach bankowych, a także urządzenie do liczenia głosów oraz gazomierz.
Kilka lat później Jan Józef Baranowski opracowuje semafor, automatyczny system sygnalizacji kolejowej, zapobiegający zderzeniom dwóch pociągów. Wynalazek ten budzi w niektórych kolejarzach strach przed utratą pracy, pojawiają się przypadki celowego niszczenia urządzeń.
Po zakończeniu wojny francusko-pruskiej opracowuje plan pożyczki rządowej, dzięki któremu Francja może spłacić kontrybucje wojenne. Za tę pracę nie otrzymuje jednak żadnej gratyfikacji. Zrażony, przeprowadza się w 1872 roku do Londynu, gdzie oddaje się tworzeniu słowników pojęć inżynieryjnych. Jako sekretarz Towarzystwa Literackiego Przyjaciół Polski angażuje się w tworzenie pierwszego nowoczesnego podręcznika do nauki języka polskiego dla Anglików.
Korzystano z: inpoland.pl, poland.us
Foto: commons.wikimedia.org, Bolesław Orłowski, Kłosy no. 793, Warszawa 1880, domena publiczna
