WOJCIECH LUTOWSKI
Architekt i wynalazca, projektant infrastruktury transportowej i technicznej Wenezueli.
Ur. w 1809 r. na ziemi radomskiej – zm. w lutym 1871 r. w Ciudad Bolivar w Wenezueli.
Jako podoficer artylerii walczy w powstaniu listopadowym, za co otrzymuje Krzyż Virtuti Militari. Po klęsce powstania emigruje do Francji, gdzie kończy studia, a następnie pracuje przy budowie pierwszych francuskich kolei żelaznych.
W roku 1839 przeprowadza się do Wielkiej Brytanii, wprowadza udoskonalenia w konstrukcji luf armatnich, projektuje także lokomotywę.
W 1841 roku podpisuje kontrakt z rządem Wenezueli, kraju wówczas nadzwyczaj ubogiego, nierozwiniętego technicznie, uwikłanego w wojny i rewolty. Co więcej – z infrastrukturą zniszczoną trzęsieniem ziemi z roku 1812.
Na miejscu Lutowski buduje drogi, zaporę wodną, obiekty portowe, kościoły, wodociągi, teatr. Projektuje system kolei górskiej, udoskonala silnik parowy. Konstruuje mechaniczną linię do wypieku chleba z kukurydzy. Proponuje jak najczęstsze użycie dostępnej siły wiatru i wody w celu pozyskiwania energii. Konstruuje własny piec do topienia żelaza, „motor gorącego powietrza” do napędu statków. Na wieść o wybuchu powstania styczniowego projektuje karabin maszynowy. Niestety pomysł nie zyskuje uznania ze względu na specyfikę amunicji.
W 2000 roku ukazuje się książka Leszka Zawiszy pt. „Wojciech Lutowski – wynalazca i architekt: jego życie i praca w Wenezueli XIX wieku”.
Foto: commons.wikimedia.org
