EDWARD PIEKARSKI
Badacz Syberii, lingwista, autor 13-tomowego „Słownika Jakuckiego Języka” oraz „Wzorów twórczości ludowej Jakutów”.
Ur. 26.10.1858 w Piotrowiczach pod Mińskiem – zm. 29.06.1934.
ZESŁANIE
Studiuje na kierunku weterynaryjnym w Charkowie, gdzie szybko angażuje się w działalność polityczną. W 1879 roku zostaje aresztowany, a po dwóch latach śledztwa i procesów zostaje zesłany bezterminowo do Jakucji. Szybko po dotarciu na miejsce podejmuje kontakt z miejscową ludnością. Kiedy zauważa, że Jakuci nie posługują się językiem rosyjskim, postanawia poznać ich język. Szybko za cel stawia sobie opracowanie całego słownika języka jakuckiego.
Początkowo notuje wszystkie zasłyszane słowa w zeszytach, jednak szybko przerzuca się na – bardziej praktyczne – fiszki.
Plan Piekarskiego budzi pozytywne reakcje wśród lokalnych mieszkańców, w tym innych zesłańców, którzy dzielą się z nim własnymi notatkami.
Pewnego dnia przychodzi do niego Jakut Maksim Kiriłł, który uczy Piekarskiego piosenki ludowej, której ten przez długi czas nie może zrozumie. Kiedy już dociera do niego, że piosenka jest niezwykle wulgarna i stał się ofiarą żartu, konfrontuje się z Kiriłłem, który od tego momentu zostaje jego współpracownikiem odpowiedzialnym za zbieranie słów wulgarnych i obscenicznych na potrzeby słownika.
PRACA
Po 15 latach pracy Piekarski otrzymuje propozycję udziału w ekspedycji naukowej, dzięki której zyskuje okazję do poznania innych części Jakucji. Podczas podróży zawiera także cenne znajomości z członkami Imperatorskiej Akademii Nauk i Imperatorskiego Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego.
Od 1907 do 1917 roku słownik Piekarskiego ukazuje się w pięciu zeszytach. Ze względu na wybuch rewolucji październikowej publikacja kolejnych części zostaje przerwana aż do 1923 roku, kiedy indolog i buddolog Siergiej F. Oldienburg podejmuje się jej kontynuacji. Do 1930 roku cały słownik zostaje opublikowany – tworzy w sumie trzy wielkoformatowe tomy.
Przed śmiercią Edward Piekarski pisze cztery artykuły do „Rocznika Oryentalistycznego” wydawanego w, wolnej już, Polsce.
W 1958 roku, w setną rocznicę urodzin Piekarskiego ukazuje się drugie wydanie jego dzieła, a w 2008 roku, z okazji 150. rocznicy, powstaje wydanie trzecie wzbogacone o dodatkowe materiały biograficzne. Imieniem polskiego badacza nazwano ulicę w Petersburgu.
Korzystano m.in. z: Edward Piekarski (1858-1934) i jego Słownik Jakucki (1907-1930), Marek Stachowski, UJ, 2020
Foto: ru.wikipedia.org, domena publiczna
