Jan Jonston
Jan Jonston

JAN JONSTON, IOANNIS IONSTONI

Siedemnastowieczny przyrodnik, historyk, filozof, medyk, uznany autor prac z dziedziny historii naturalnej i medycyny.

Ur. 3.09.1603 w Szamotułach – zm. 8.06.1675 w Składowicach.

Przychodzi na świat jako syn szkockiego imigranta, protestanta Szymona Jonstona, w czasach, kiedy protestanci nie mogli studiować na uniwersytetach katolickich. W konsekwencji takiej sytuacji prawnej, w 1623 roku, wyjeżdża na studia do Szkocji .

Po powrocie do Polski, Jan Jonston zostaje prywatnym nauczycielem. W 1628 roku wraz ze swoimi uczniami udaje się na tzw. „Grand Tour” po najlepszych protestanckich wyższych uczelniach Europy.

Grand Tour – pochodzący z Anglii, a popularny w Europie XVII i XVIII wieku, zwyczaj odbywania podróży po kulturalnych centrach kontynentu. Młody człowiek poznawał świat, dorobek i źródła zachodniej cywilizacji, miał czas na przemyślenia i samorozwój. Niewątpliwy pierwowzór obecnego „gap year”.

W 1634 roku uzyskuje tytuł doktora nauk medycznych, pracuje w Anglii i Francji oraz we Włoszech. Dwa lata później wraca do kraju, gdzie otrzymuje posadę fizyka miejskiego w Lesznie i osobistego lekarza Bogusława Leszczyńskiego.

Theatrum universale omnium animalium insectorum, wyd. z 1767, domena publiczna
Theatrum universale omnium animalium insectorum, wyd. z 1767, domena publiczna

W 1662 roku publikuje pierwszą na świecie monografię dendrologiczną, czyli „Dendrographias sive historiae naturalis de arboribus et fructibus tam nostri, quam peregrini orbis libri decem figuris aeneis adornati”.

W roku 1644 wydaje podręcznik medycyny „Idea universae medicinae practicae”, w roku 1666 natomiast „encyklopedię wszechnauk” pt. „Polymathia philologica”. W dziele „Syntagma universae medicinae practicae” z 1673 roku zbiera swoje wszystkie wcześniejsze publikacje medyczne.

Jonston jest pierwszym polskim naukowcem, który staje się autorytetem naukowym w, jakże odległej wówczas, Japonii.

Korzystano z: ibsb.nina.gov, veritasdehistoria.wordpress.com

Foto: miedzioryt Matthausa Meriana z roku 1650, domena publiczna

MEDYCYNA