CZESŁAW MIŁOSZ
Poeta, prozaik, eseista, tłumacz, historyk literatury, dyplomata, laureat Literackiej Nagrody Nobla za „bezkompromisową wnikliwość w ujawnianiu zagrożenia człowieka w świecie pełnym gwałtownych konfliktów”, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
Ur. 30.06.1911 we wsi Szetejnie w okręgu kowieńskim – zm. 14.08.2004 w Krakowie
POCZĄTEK WIEKU
Własne dzieciństwo opisuje jako idylliczne i szczęśliwe, dorasta w polskim dworku szlacheckim na wielokulturowej wówczas Litwie. Studiuje prawo na wileńskim Uniwersytecie Stefana Batorego. Podczas studiów należy do Sekcji Twórczości Oryginalnej Koła Polonistów Słuchaczy USB oraz do Akademickiego Klubu Włóczęgów.
Debiutuje w 1930 roku wierszami „Kompozycja” i „Podróż”, utwory ukazują się w „Alma Mater Vilnesis”. Rok później wchodzi w skład założycielski pisma młodych katastrofistów „Żagary”.
WOJNA I POWSTANIE
W roku 1937 przenosi się do Warszawy i podejmuje pracę w Polskim Radiu. Po wybuchu wojny trafia do Rumunii, później do Wilna. Ostatecznie udaje mu się wrócić do Warszawy, gdzie znajduje pracę jako woźny w Bibliotece Uniwersyteckiej. Po upadku powstania warszawskiego przeprowadza się do Krakowa.
TWÓRCZOŚĆ
W 1945 roku wydaje, z perspektywy czasu oceniany jako jeden z najważniejszych w dwudziestowiecznej poezji polskiej, zbiór „Ocalenie”. Następnie zajmuje się dyplomacją. Najpierw pracuje w konsulacie polskim w Nowym Jorku, później pełni funkcję attaché kulturalnego PRL w Waszyngtonie i I sekretarza Ambasady RP w Paryżu. W latach 50. mieszka w Maison-Laffitte pod Paryżem, w siedzibie Instytutu Literackiego. Pisze utwory literackie i publicystykę, zajmuje się tłumaczeniami.
W roku 1960 wyjeżdża na zaproszenie uniwersytetów California i Indiana do Stanów Zjednoczonych. Zostaje profesorem na Wydziale Języków i Literatur Słowiańskich University of California. Nie przestaje tworzyć własnych tekstów, ponadto zajmuje się przekładami polskiej poezji na język angielski.
W Stanach wydaje m.in. „Zniewolony umysł”, „Zdobycie władzy”, „Dolinę Issy”, „Rodzinną Europę”, „Traktat poetycki”, tomy poezji „Król Popiel i inne wiersze”, „Gucio zaczarowany”, „Miasto bez imienia”, zbiory esejów i szkiców „Widzenia nad Zatoką San Francisco”, „Ziemia Ulro”, „Ogród nauk”. Polskie władze obejmują dzieła Miłosza cenzurą. Brak ich w oficjalnym obiegu.
NAGRODY
W roku 1974 otrzymuje nagrodę PEN Clubu za wybitne osiągnięcia w dziedzinie przekładu, zaś w roku 1977 – tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Michigan w Ann Arbor. Rok później zostaje laureatem prestiżowej Neustadt International Prize for Literature oraz nagrody University of California.
W roku 1980 zdobywa Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za „bezkompromisową wnikliwość w ujawnianiu zagrożenia człowieka w świecie pełnym gwałtownych konfliktów”.
Od roku 1989 regularnie wraca do Polski, szczególnie do Krakowa, przyjaźni się z inną noblistką – Wisławą Szymborską. W 1989 r. także Czesław Miłosz otrzymuje tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, za twórczość (m.in. wiersz Campo di Fiori) oraz za pomoc Żydom podczas okupacji Warszawy. Później osiada w Krakowie na stałe.
Umiera w 2004 roku, zostaje pochowany w Krypcie Zasłużonych na krakowskiej Skałce.
Korzystano z: dzieje.pl, culture.pl
Foto: commons.wikimedia.org/ Artur Pawłowski 1999
