ROMAN KOZŁOWSKI
Paleontolog i geolog, badacz m.in. kopalnej fauny, skał i minerałów boliwijskich Andów, pedagog i reformator szkolnictwa w Boliwii. Uważany za ojca polskiej paleontologii.
Ur. 1.02.1889 w Zazamczu, dziś części Włocławka – zm. 2.05.1977 w Warszawie.
POCZĄTKI
Studia przyrodnicze rozpoczyna na Uniwersytecie we Fryburgu w Szwajcarii w roku 1907. W latach 1908-1910 studiuje na Sorbonie, tutaj też otrzymuje tytuł licencjata. Następnie, przez dwa lata, prowadzi badania paleontologiczne w paryskim Muzeum Historii Naturalnej.
BOLIWIA
Rząd boliwijski proponuje młodemu polskiemu naukowcowi stanowisko wykładowcy w Szkole Górniczej w Oruro (Escuela National de Mines de Oruro). Kozłowski przyjmuje ofertę i, począwszy od roku 1913, kolejnych osiem lat spędza w Boliwii. Reorganizuje strukturę szkoły i program nauczania. W konsekwencji tych zmian placówka wkrótce zostaje mianowana szkołą wyższą – zyskuje zarazem miano Szkoły Inżynierów Górniczych. Polski badacz zostaje jej dyrektorem, nadal prowadzi wykłady. W latach 1919-21 prowadzi badania naukowe w Andach Boliwijskich, gromadzi okazy skamieniałości, minerałów i skał. Zbiory te będzie opisywał już we Francji, w paryskim Muzeum Historii Naturalnej.
W roku 1923 Roman Kozłowski otrzymuje tytuł doktorski za pracę na temat boliwijskiej fauny karbońskiej.
POWRÓT
Wraca do Polski, gdzie w roku 1934 odbiera nominację profesorską w katedrze paleontologii UW. W czasie wojny stara się zabezpieczyć zbiory paleontologiczno-mineralogiczne – spalonego jak większość Warszawy – budynku Instytutu.
Już po wojnie prowadzi dwa czasopisma paleontologiczne. Nie tylko wykłada, ale i równolegle prowadzi badania naukowe. W rezultacie zdobywa powszechne uznanie i szacunek w środowisku naukowym. Z czasem staje się światowej skali ekspertem powszechnie cytowanym w literaturze przedmiotu. Jako badacz wnosi do nauki kanoniczne dzisiaj opracowania fauny paleozoicznej, w szczególności ramienionogów i graptolitów. Przyjmuje Medal André H. Dumonta wręczany przez Belgijskie Towarzystwo Geologiczne. Szacunek dla pracy Romana Kozłowskiego wyraziły paryska Sorbona oraz Uniwersytet w Mediolanie przyznając mu tytuł doctora honoris causa. Rok później Geological Society of London odznacza go Medalem Wollastona.
W roku 1958 Akademia Nauk Stanów Zjednoczonych nadaje Romanowi Kozłowskiemu złoty medal im. Mary Clark Thompson za „most important service to geology and paleontology”.
W roku 1960 profesor Kozłowski przechodzi na emeryturę. Rok później Geological Society of London odznacza go Medalem Wollastona.
Korzystano m.in. z: paleo.pan.pl, ANNALES DE LA SOCIÉTÉ GÉOLOGIQUE DE POLOGNE, Kraków 1977, geologicabelgica.be, Anna Piotrowicz „Polacy w Boliwii” w: Studia Polonijne T. 36/2015
