Sendivogius Polonus

MICHAŁ SĘDZIWÓJ, SENDIVOGIUS POLONUS

Alchemik i lekarz związany m.in. z dworem Rudolfa II Habsburga w Pradze, dyplomata, filozof, jeden z pionierów badań nad tlenem.

Ur. 2.02.1566 w Łukowicy – zm. między 20.05 a 12.08.1636 w Krawarzach (Kravaře, Czechy)

Studiuje w Akademii Krakowskiej, a także w Wiedniu, Altdorfie, Lipsku i Cambridge. Poświęca się pismom alchemicznym i lekarskim.

PRAGA

W roku 1593 przybywa na praski dwór cesarza Rudolfa II, jako nadworny alchemik. Dwa lata później, równolegle ze służbą na dworze cesarskim, zostaje również sekretarzem u króla Zygmunta III Wazy.

Obraz Jana Matejki "Alchemik Sendivogius", Muzeum Sztuki w Łodzi, domena publiczna
Obraz Jana Matejki „Alchemik Sendivogius”, Muzeum Sztuki w Łodzi, domena publiczna

Około roku 1598, podczas termicznego rozkładu substancji, po raz pierwszy otrzymuje tlen z azotanu potasu. Co więcej – udaje mu się dowieść, że właśnie tlen jest konieczną podstawą życia na Ziemi.

Otrzymuje tytuł radcy dworu i barona von Sesskau oraz niemałe dobra na Morawach. W 1600 r. przyjmuje tytuł szlachecki, idzie to w parze ze zmianą nazwiska na Sendivogius Polonus. Uważany jest również za znakomitego astrologa i medyka. Wykłada na praskim uniwersytecie.

W roku 1604 publikuje swój pierwszy traktat, czyli De Lapide Philosophorum Tractatus Duodecim. Następnie wydaje Cosmopolitani Novum Lumen Chymicum oraz satyrę na alchemię Dialogus Mercurii, Alchemistae et Nature. Dzieła te stają się sławne, w następstwie czego w XVII i XVIII w. pojawiają się przekłady na język niemiecki, francuski, angielski, rosyjski i czeski. Wiemy o imponującej liczbie co najmniej 75 wydań.

WIEDEŃ, PADWA

W połowie pierwszej dekady XVII wieku Michał Sędziwój opuszcza Pragę. Zatrzymuje się na dłużej w Wiedniu, po czym udaje się do włoskiej do Padwy w roku 1624, by podjąć współpracę z wybitnymi przedstawicielami tamtejszego ośrodka naukowego. Od roku 1626 działa jako tajny radca cesarza Ferdynanda II Habsburga. W roku 1630, na mocy rozkazu cesarskiego, Sędziwój dostaje na własność dwie wsie, a także dom w Ołomuńcu.

Pochowany prawdopodobnie w Kościele św. Ducha w Opawie.

Korzystano m.in. z: sendivogius.pl, „Polska Praga” Leszka Mazana, Roman Bugaj „Nieznany polski traktat alchemiczny Michała Sędziwoja” Przegląd Historyczny 56/2, 1965

POLSKIE ODKRYCIA I WYNALAZKI